|
Saopštenja 2015 - Oktobar
30.10.2015. godine - Počinje Nedjelja štednje
29.10.2015. godine - Održana 77. sjednica Savjeta CBCG
23.10.2015. godine - Potpisan sporazum sa EBA
14.10.2015. godine - Saopštenje za javnost
09.10.2015. godine - Delegacija Crne Gore sastala se sa zvaničnicima MMF-a u Peruu
01.10.2015. godine - Održana 76. sjednica Savjeta CBCG
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 30.10.2015. godine
Počinje Nedjelja štednje
Guverner Centralne banke Crne Gore Milojica Dakić i direktori svih komercijalnih banaka koje posluju u Crnoj Gori potpisali su danas Sporazum o realizaciji kampanje “Nedjelja štednje”, koja se povodom Svjetskog dana štednje, 31. oktobra, sprovodi dvanaestu godinu za redom.
Djeci rođenoj od 31. oktobra do 6. novembra 2015, čiji roditelji otvore štednu knjižicu u nekoj od crnogorskih poslovnih banaka, Centralna banka poklanja po 200 eura. Poslovna banka za koju se roditelji odluče uz štednu knjižicu poklanja još 200 eura. Deponovani iznos od ukupno 400 eura oročiće se na godinu dana. Nakon isteka tog perioda, roditelji novac mogu podići ili opet položiti na štednju. Krajnji rok za predaju dokumentacije je 31. mart 2016. godine.
Akcija „Nedjelja štednje” posvećena mališanima, i ove, kao i prethodnih godina organizuje se u saradnji sa svim komercijalnim bankama koje posluju u Crnoj Gori: Atlas bankom, Crnogorskom komercijalnom bankom, NLB Montenegro bankom, Prvom bankom, Hipotekarnom bankom, Hypo-Alpe-Adria bankom, Erste bankom, Invest Bankom Montenegro, Podgoričkom bankom Societe Generale Group, Komercijalnom bankom AD Budva, Universal Capital Bankom, Lovćen bankom, Zirrat bankom i Zapad bankom.
Tradicionalnom akcijom, Centralna banka Crne Gore do sada je poklonila više od 250.000 eura mališanima rođenim u Nedjelji štednje, a samo u prošloj godini, prvu štednju je dobilo 148 mališana.
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 29.10.2015. godine
Održana 77. sjednica Savjeta CBCG
Savjet Centralne banke Crne Gore održao je danas 77. sjednicu kojom je predsjedavao guverner Milojica Dakić.
Savjet je usvojio Izvještaj guvernera o poslovanju i sprovođenju politike Centralne banke Crne Gore za avgust i septembar 2015. godine, u kome je konstatovano da su aktivnosti Centralne banke u ovom periodu realizovane u skladu sa planiranim obavezama utvrđenim Programom rada Centralne banke u 2015. godini. Savjet je analizirao i ocijenio uticaj potencijalnih rizika na stanje finansijske stabilnosti i zaključio da je finansijski sistem stabilan, a nivo sistemskog rizika umjeren.
Savjet je usvojio Preporuke Vladi Crne Gore za vođenje ekonomske politike u 2016. godini. Na sjednici je konstatovano da se u ovoj godini očekuje stopa realnog rasta BDP-a do 4%. U pitanju je rast veći od projektovanog, koji je u velikoj mjeri posljedica snažnijeg rasta turizma i sa njime povezanih djelatnosti u ovoj godini. Takođe, i ostali sektori bilježe povećanje aktivnosti koje se djelimično objašnjava realnim povećanjem, a djelimično niskom bazom od prošle godine. Povoljne vremenske prilike, kao i povoljne eksterne okolnosti, tokom 2015. godine, uslovile su značajan rast u oblasti turizma, ali se otvorilo pitanje suše i ranjivosti koje ona može izazvati u oblasti poljoprivrede i energetskom sektoru, u narednom periodu. Očekuje se da će budžetski deficit biti na visokom nivou, usljed značajnog povećanja izdataka za potrebe izgradnje autoputa. Ipak, olakšavajuća okolnost je što je strukturni budžetski deficit nizak. Deficit tekućeg računa platnog bilansa je za prvih šest mjeseci ove godine bio viši u odnosu na isti period prethodne godine i pokazatelj je, djelimično, oporavka privredne djelatnosti ali niske konkurentnosti izvoznih proizvoda i usluga. Iako je javni dug došao do nivoa od 60%, ali ostaje očekivanje da će njegova razvojna komponenta kreirati novu vrijednost u budućnosti.
Konstatovano je da se crnogorska ekonomija nalazi na uzlaznoj putanji rasta ali da će se i u narednom periodu suočiti sa velikim brojem rizika. To se prije svega odnosi na očuvanje fiskalne stabilnosti, visok stepen nelikvidnosti realnog sektora, nizak nivo konkurentnosti, visoko učešće loših kredita i posljedično visoke kamatne stope, nediversifikovanost izvoza, visok deficit tekućeg računa platnog bilansa, i drugo.
Akcenat ekonomske politike u 2016. godini treba da bude na fiskalnoj politici, odnosno opreznoj javnoj potrošnji, koja bi bila na nivou tekućih prihoda budžeta. Iako će i u 2016. godini, zbog izgradnje auto-puta, postojati visok budžetski deficit, strukturni deficit ne bi trebalo da bude veći od 1%. Na ovaj način bi se očuvala fiskalna stabilnost i ne bi se ušlo u zonu povećanog rizika javnih finansija. Takođe, prioritet treba staviti i na strukturnim reformama koje će promovisati rast i razvoj, konkurentnost privrede i kreirati stabilnost.
Najvažnije mjere ekonomske politike treba da se odnose na nastavak fiskalne konsolidacije, postupnu promjenu modela razvoja, unaprjeđenje konkurentnosti crnogorske privrede, dinamiziranje pregovora sa EU, nastavak strukturnih reformi i privatizacije, donošenje sistemskih zakona u skladu sa najboljom međunarodnom praksom, nastavak deregulacije, otklanjanje biznis barijera, i drugo.
Savjet je usvojio Informaciju o stanju bankarskog sektora Crne Gore u septembru 2015. godine u kojoj je konstatovan rast aktive, kredita i potraživanja, depozita, ukupnih pozajmica i likvidnih sredstava u odnosu na prethodni mjesec, kao i u odnosu na decembar 2014. godine. Kreditna aktivnost banaka u toku devet mjeseci 2015. godine ostvaruje rast od 26,1% u odnosu na isti period prethodne godine. Aktivne efektivne kamatne stope na novoodobrene kredite ostvaruju rast, dok pasivne kamatne stope na ukupne depozite bilježe pad u odnosu na prethodni mjesec. Evidentno je poboljšanje svih koeficijenata kvaliteta aktive na mjesečnom nivou. Ocijenjeno je da stabilnosti bankarskog sektora, pored visokog nivoa likvidnosti i solventnosti, doprinosi daljem smanjenju nekvalitetnih kredita i potraživanja. Finansijski rezultat na nivou sistema je pozitivan ali na značajno nižem nivou u odnosu na prethodni mjesec usled primjene Zakona o konverziji CHF kredita u eure.
Savjet se upoznao sa Izvještajem o radu bankarskog ombudsmana u periodu januar - septembar 2015. godine.
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 23.10.2015. godine
Potpisan sporazum sa EBA
Danas je u Londonu, u sjedištu EBA (Evropski bankarski autoritet), potpisan sporazum o saradnji između tog autoriteta i supervizorskih autoriteta zemalja regiona kojim ove zemlje stiču status ravnopravnog učešća u razmjenama informacija sa zemljama članicama EU, kada je u pitanju poslovanje i supervizija bankarskih sistema. To je rezultat višegodišnjih aktivnosti u okviru tzv. ''Bečke inicijative 2'' koji je bio usmjeren na razvijanje konkretnih aranžmana za saradnju između ovih zemalja i Evropskog bankarskog autoriteta. Ovaj sporazum dobija na značaju kada se ima u vidu dominantno učešće banaka iz zemalja EU u vlasničkoj strukturi banaka koje posluju u Crnoj Gori. Ovim sporazumom obezbjeđuju se uslovi za cjelovito učešće predstavnika CBCG u svim bankarskim supervizorskim koledžima koje redovno organizuju supervizorski autoriteti za banke čije supsidijarne banke posluju u Crnoj Gori.
Sporazumom su, pored Crne Gore, obuhvaćeni supervizorski autoriteti Srbije, Federacije Bosne i Hercegovine, Republike Srpske, Makedonije i Albanije. Sporazum je u ime CBCG potpisao viceguverner za kontrolu bankarskog sistema Velibor Milošević.
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 14.10.2015. godine
Saopštenje za javnost
U cilju upoznavanja zainteresovanih lica sa ovlašćenjima Centralne banke u procesu nadzora nad sprovođenjem Zakona o konverziji kredita u švajcarskim francima u euro, Centralna banka je ocijenila za potrebno da se na ovaj način obrati javnosti, a prvenstveno građanima zainteresovanim za sprovođenje Zakona o konverziji kredita u švajcarskim francima u euro ( u daljem tekstu: Zakon o konverziji).
Predmetnim zakonom Centralna banka ovlašćena je da vrši nadzor nad njegovom primjenom. Proces nadzora nad sprovođenjem Zakona o konverziji, podrazumijeva procedure propisane Zakonom o bankama, jer je Odlukom o nadzoru nad sprovođenjem Zakona o konverziji propisano da se nadzor nad sprovođenjem ovog zakona sprovodi po pravilima utvrđenim Zakonom o bankama.
Centralna banka je 28.09.2015. godine donijela Rješenje o sprovođenju nadzora nad sprovođenjem Zakona od strane Hypo Alpe Adria banke AD Podgorica, kao jedine banke u sistemu koja je odoravala kredite indeksirane u CHF, čime su stvoreni formalno-pravno preduslovi za otpočinjanje postupka nadzora u skladu sa zakonom i taj postupak je u toku.
Postupak nadzora podrazumijeva posrednu ili neposrednu kontrolu Banke, sačinjavanje odgovarajućeg izvještaja o kontroli u kojem će biti sadržane eventualne nepravilnosti u radu banke, davanje primjedbi od strane Banke na izvještaj, zauzimanje stavova Centralne banke po tim primjedbama i nakon toga se stiču uslovi da se prema Banci preduzmu eventualne mjere u okviru ovlašćenja Centralne banke.
U postupku primjene Zakona pojavili su se značajni problemi, a kao posebno sporno i aktuelno otvorilo se pitanje da li su Zakonom o konverziji obuhvaćena i potraživanja po osnovu kredita koja je banka ustupila drugim licima. Ustupanjem potraživanja drugom licu, u skladu sa Zakonom o obligacionim odnosima, prestaju sva prava i obaveze ustupioca potraživanja i prelaze na lice kome je potraživanje ustupljeno.U konkretnom slučaju,po podacima kojima raspolaže Centralna banka, između privrednih društava kojima su ustupljena potraživanja i Banke ne postoji svojinska i upravljačka povezanost,već se radi o privrednim društvima koji su samostalni subjekti i čiji je status uređen sistemskim zakonima. Ističemo i to da u odnosu na ova društva Centralna banka nema nikakva supervizorska ovlašćenja.
Za te korisnike kredita postoji obaveza prema licu kojem je ustupljeno potraživanje, tako da se sve dosadašnje posljedice koje proizilaze iz eventualnog daljeg rasta švajcarskog franka pri postojećim zakonskom rješenjima, po mišljenju Centralne banke, ne mogu eliminisati, jer Zakonom o konverziji nije utvrđena bilo kakva obaveza za lica kojima su ta potraživanja ustupljena.
Napominjemo da je Centralna banka u postupku donošenja Zakona o konverziji više puta ukazivala na ovaj problem. U mišljenju Centralne banke koje je u postupku usvajanja Zakona o konverziji dostavljeno nadležnom skupštinskom odboru tokom jula mjeseca, sadržana je, između ostalog, sljedeća konstatacija:
„Centralna banka, takođe, ponovo ukazuje na problem rješavanja statusa klijenata čije su obaveze prenesene na druga lica (faktoring kompanije), koji uopšte nijesu obuhvaćeni ovim zakonom, a kojima u potpunosti ostaje obaveza otplate kredita u skladu sa prvobitno zaključenim ugovorom, samo prema drugom povjeriocu. Za ovu kategoriju klijenata predloženim zakonskim rješenjima nije moguće obezbijediti ravnopravan status u odnosu na druge klijente, iako je cilj predloženog zakona da se zaštite svi klijenti banke koji su zaključili ugovore o kreditu indeksirane u CHF. “
Pretpostavljamo da će ova činjenica biti dovoljna da lica i organizacije koja u javnosti iznose stavove da se Centralna banka nije uključivala u postupak usvajanja Zakona, kao i da se ponaša pristrasno u postupku sprovođenja predmetnog zakona, promijene te stavove i dalje aktivnosti više usmjere na izalaženje rješenja kojima se može pomoći ovoj kategoriji korisnika kredita.
Sve aktivnosti Centralne banke prije formalnog početka kontrole, a koje su se ogledale u komunikaciji sa Bankom kao i drugim zainteresovanim stranama su radnje koje su imale za cilj da se, zbog izuzetno kratkih rokova za sprovođenje obaveza iz Zakona o konverziji, pokušaju stvoriti uslovi da Banka u što kraćem roku ispuni svoje zakonom utvrđene obaveze.
Sve zahtjeve, dopise i druga akta zainteresovanih strana koja se odnose na primjenu Zakona o konverziji, a koje je primila u međuvremenu, ili ih dobije tokom postupka nadzora, Centralna banka će imati u vidu u postupku nadzora.
Istovremeno obavještavamo korisnike kredita da rokovi koje je utvrdila Banka za pojedine radnje u postupku, kao što su rokovi za prihvat ponuda od strane korisnika kredita, nijesu obavezujući za korisnike kredita i zbog njihovog propuštanja korisnici kredita neće izgubiti bilo koje pravo koje im po ovom zakonu pripada. Ukoliko u postupku nadzora ocijeni da je korisnicima kredita koji su zaključili nove ugovore o kreditu, povrijeđeno bilo koje pravo iz Zakona o konverziji, Centralna banka će na odgovarajući način obavijestiti te korisnike kreditima o utvrđenim nepravilnostima i o načinu za njihovo otklanjanje.
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 09.10.2015. godine
Delegacija Crne Gore sastala se sa zvaničnicima MMF-a u Peruu
Delegacija Crne Gore, na čelu sa guvernerom CBCG Milojicom Dakićem, viceguvernerom Nikolom Fabrisom i pomoćnikom ministra finansija Nikolom Vukićevićem učestvuje na godišnjem zasijedanju Svjetske banke i MMF-a u Limi (Peru). Tokom prvog radnog dana delegacija se susrela sa visokim predstavnicima MMF-a: Min Zuom, zamjenikom izvršnog direktora MMF-a, Polom Tomsenom, direktorom MMF-a za Evropu, Menom Snelom, izvršnim direktorom Holandske konstituence u MMF-u, te predstavnicima Sektora za likvidnost i kapitalna tržista i Sektorom za fiskalnu politiku.
Na sastanku sa prestavnicima Sektora za likvidnost i kapitalna trzista je tražena tehnička pomoć u oblasti nadzora platnih sistema i oblasti osiguranja. Naporedo, ispred Ministarstva finansija, generalni direktor Direktorata za budžet, Nikola Vukićević na sastanku sa predstavnicima Sektora za fiskalnu politiku je zatražio tehničku pomoć u implementaciji zahtjevnih ESA 2010 (the European System of National and Regional Accounts) standarda, koji bi trebalo da doprinesu još preciznijoj i transparentnijoj statsitici javnih finansija i nacionalnih računa. Takođe je tražena tehnička pomoć za poboljšanje kapaciteta izrade analitike održivosti duga (Debt sustainability Analysis). Implementacija ove analitike, osim što predstavlja novi dodatak članu 4 Statuta Fonda, ujedno će omogućiti i precizniju procjenu dinamike javnog duga, i procjenu njegove otpornosti na eksterne šokove na dugi rok.
Na sastanku sa izvršnim direktorom Holandske konstituence u MMF-u, Menom Snelom, razmijenjena su mišljenja o aktualnoj ekonomskoj situaciji u Crnoj Gori i zemljama Konstituence. Na sastanku je posebno analiziran uticaj grčke i imigrantske krize na Crnu Goru kao i nivo i dinamika implementacije planiranih investicionih projekta. Poseban akcenat je stavljen na nedavne zakaljučke Programa procjene finansijskog sistema (FSAP) misije Svjetske banke i MMF-a, prije svega na kvalitet preporuka koje bi trebalo da dovedu do daljeg jačanja otpornosti bankarskog sistema na eksterne šokove, sistemskog rješavanja problema nekvalietnih kredita, izdašnije implementacije makroprudencionih mjera i daljeg jačanja finansijske stabilnosti. Snel je izrazio spremnost za pružanje podrške i nastavak saradnje sa Crnom Gorom i najavio posjetu Crnoj Gori u prvoj polovini naredne godine.
Sa direktorom MMF-a za Evropu Tomsenom je razmatrana trenutna ekonomska situacija u Crnoj Gori, sa posebnim naglaskom na mjere fiskalne i monetarne politike i zaključke nedavne FSAP misije, a ujedno je dogovoren sadržaj i dinamika nove posjete misije MMF-a u u sklopu konsultacija po članu 4 Statuta Fonda.
Na sastanku sa zamjenikom izvršnog direktora MMF-a Zuom, guverner CBCG je istakao visok nivo saradnje sa MMF-om u prethodnom periodu i zahvalio na izdašnoj tehničkoj pomoći MMF-a u protekloj godini vezanoj za Program procjene finansijkog sistema (FSAP) za Crnu Goru.
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 01.10.2015. godine
Održana 76. sjednica Savjeta CBCG
Savjet Centralne banke Crne Gore održao je danas 76. sjednicu kojom je predsjedavao guverner Milojica Dakić.
Savjet je usvojio Izvještaj guvernera o poslovanju i sprovođenju politike Centralne banke Crne Gore za jun i jul 2015. godine, u kome je konstatovano da su aktivnosti Centralne banke u ovom periodu realizovane u skladu sa planiranim obavezama utvrđenim Programom rada Centralne banke u 2015. godini. Savjet je analizirao i ocijenio uticaj potencijalnih rizika na stanje finansijske stabilnosti i zaključio da je finansijski sistem stabilan, a nivo sistemskog rizika umjeren.
Savjet je usvojio Izvještaj o poslovanju banka i MFI u II kvartalu 2015. godine, sa Informacijom o realizaciji operativnih ciljeva banka u rješavanju nekvalitetnih kredita. Konstatovano je da poslovanje banaka u posmatranom periodu karakteriše rast aktive, kredita, depozita i kapitala. Indikatori likvidnosti i solventnosti su značajno iznad propisanog nivoa. U odnosu na prethodni kvartal, došlo je do poboljšanja svih parametara kvaliteta aktive izuzev kod kredita koji kasne sa otplatom preko 90 dana. Finansijski rezultat na nivou sistema je pozitivan. Savjet je analizirao efikasnost realizacije strategija banaka u oblasti rješavanja nekvalitetnih kredita i zaključio da su banke daleko uspješnije u primjeni opcije restrukturiranja u odnosu na opciju prinudnog rješavanja nekvalitetnih kredita.
Savjet je usvojio Makroekonomski izvještaj Centralne banke Crne Gore za drugi kvartal 2015. godine. Prema procjeni Centralne banke, realni rast crnogorske privrede, u prvoj polovini 2015. godine, kreće se u očekivanom rasponu za projektovani godišnji rast, sa centralnom projekcijom od oko 3,5%. Većina statističkih pokazatelja, tokom prvih šest mjeseci ove godine, ima trend rasta i potvrđuje ovakva očekivanja. Povećana je ukupna industrijska proizvodnja, obim aktivnosti u šumarstvu, većini vidova saobraćaja, povećan je promet u maloprodaji, veća je vrijednost izvršenih građevinskih radova, a zabilježen je i rast dolazaka i noćenja turista. Početak godine obilježilo je povećanje deficita tekućeg računa, ali i rast priliva stranih direktnih investicija. Bankarski sistem je stabilan, solventan i likvidan. Podaci iz fiskalnog sektora ukazuju na stabilna kretanja koja se ogledaju u povećanju prihoda i smanjenju izdataka u odnosu na plan. Ocijenjeno je da rast javnog duga zahtijeva dugoročni pristup i kontinuirani oprez u vođenju fiskalne politike, kako se ne bi ugrozila fiskalna stabilnost.
Savjet je usvojio Izvještaj o kretanju cijena za drugi kvartal 2015. godine. U izvještaju je konstatovano da je inflacija u Crnoj Gori, mjereno potrošačkim cijenama, u drugom kvartalu 2015. godine zabilježila rast od 1%. Na godišnjem nivou potrošačke cijene su u junu povećane za 1,9%. Godišnja stopa inflacije u Crnoj Gori, mjerena harmonizovanim indeksom potrošačkih cijena, iznosila je 2% i bila je viša od ostvarene u Eurozoni koja je iznosila 0,2%. Različita su očekivanja banaka i anketiranih preduzeća o kretanju i visini inflacije do kraja ove godine. Najveći broj anketiranih banaka očekuje inflaciju u rasponu od 2% do 3%, dok najveći broj anketiranih preduzeća očekuje inflaciju u rasponu od 1% do 1,5%. Modelska projekcija ukazuje da će se na kraju 2015. godine inflacija kretati u rasponu od 1,3% do 2,9%. Prema ekspertskoj procjeni, očekivana inflacija je nepromijenjena u odnosu na prethodni kvartal, slična je modelskoj procjeni i kretaće se u rasponu od 1,25% do 3,25%.
Savjet je usvojio Informaciju o problemima u primjeni Zakona o zaštiti potrošača – korisnika finansijskih usluga i konstatovao da pojedina rješenja predstavljaju određeni korak unazad po pitanju usklađenosti domaćeg zakonodavstva sa relevantnim zakonodavstvom EU, odnosno da pojedina rješenja pružaju niži nivo zaštite potrošača. Takođe, poseban problem predstavlja to što su Zakonom o zaštiti potrošača – korisnika finansijskih usluga određena pitanja, koja su već uređena drugim zakonima koji su usklađeni sa regulativom EU, uređena na drugačiji način. Polazeći od navedenog, konstatovano je da se iz okvira nadležnosti Centralne banke Crne Gore, otvaraju sljedeća sporna pitanja: (i) na koji način pristupiti ispunjavanju obaveze iz Zakona o zaštiti potrošača - korisnika finansijskih usluga da Centralna banka donese podzakonske akte za izvršavanje tog zakona u roku od tri mjeseca od dana njegovog stupanja na snagu, posebno u situaciji kada su određeni podzakonski akti koji uređuju ista pitanja već donijeti na osnovu Zakona o potrošačkim kreditima; (ii) na koji način vršiti legalnu kontrolu davalaca finansijskih usluga, odnosno koje zakonske odredbe tom prilikom primjenjivati, s obzirom da postoje dva zakona sa istom pravnom snagom, a sa određenim različitim rješenjima o istim pitanjima.
U cilju razrješenja navedene pravne situacije, Savjet je zaključio da je, prije pristupanja ispunjavanju obaveza Centralne banke iz Zakona o zaštiti potrošača – korisnika finansijskih usluga, o svim naprijed navedenim pitanjima neopodno informisati subjekte koji su učestvovali u pripremi i donošenju ovog zakona, radi zauzimanja zajedničkog stava o prevazilaženju navedenih problema.
Savjet je i razmotrio informaciju o teškoćama u primjeni Zakona o konverziji kredita u švajcarskim francima u eure.
|
