Saopštenja 2015 - Januar

30.01.2015. godine - Održana 67. sjednica Savjeta CBCG

21.01.2015. godine - Guverner CBCG se sastao sa predstavnicama Svjetske banke

19.01.2015. godine - Stav CBCG povodom uvećanja kursa švajcarskog franka

CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 30.01.2015. godine

Održana 67. sjednica Savjeta CBCG

Savjet Centralne banke Crne Gore održao je danas 67. sjednicu kojom je predsjedavao guverner Milojica Dakić.

Savjet je usvojio Izvještaj guvernera o poslovanju i sprovođenju politike Centralne banke Crne Gore za novembar i decembar 2014. godine, u kome je konstatovano da su aktivnosti Centralne banke u ovom periodu realizovane u skladu sa planiranim obavezama utvrđenim Programom rada Centralne banke u 2014. godini. Savjet je analizirao potencijalne rizike i njihov uticaj na stanje finansijske stabilnosti i ocijenio da je finansijski sistem stabilan, a nivo sistemskog rizika umjeren. Konstatovano je da stabilnost bankarskog sektora počiva na zadovoljavajućem nivou solventnosti i likvidnosti banaka. 

Podaci za jedanaest mjeseci ukazuju da pozitivne trendove bilježi većina djelatnosti u privredi, i to: turizam, šumarstvo, trgovina na malo, kao i većina segmenata u sektoru saobraćaja, dok  je  pad  proizvodnje evidentan u industriji i građevinarstvu. Konstatovano je da je povećanje deficita tekućeg računa posljedica pogoršanja spoljnotrgovinskog deficita usled smanjenja izvoza, dok je uvoz ostao na približno istom nivou kao i 2013. godine.  Ostvaren je rast priliva stranih direktnih investicija. Savjet je ocijenio da nivo i tendencija rasta javnog duga i nelikvidnosti realnog sektora i dalje predstavljaju najveću ranjivost.  Konstatovano je da stabilnosti bankarskog sektora, pored rastuće likvidnosti i solventnosti,  doprinosi i poboljšanje kvaliteta aktive usled smanjenja kredita koji kasne sa otplatom i nekvalitetnih kredita što je, posledično, dovelo do rasta profitabilnosti banaka i pozitivnog finansijskog rezultata na agregatnom nivou. Cijene su u decembru 2014. godine, u odnosu na prethodni mjesec, smanjene za 0,4%, dok je godišnja stopa inflacije u decembru iznosila -0,3%.

Savjet je razmotrio uticaj kretanja kursa švajcarskog franka na finansijsku stabilnost. Konstatovano je da promjena kursa švajcarskog franka nema sistemskog uticaja na crnogorsku privredu i finansijsku stabilnost. Učešće švajcarskog franka u izvozu roba iznosi samo 0,03%, a isti procenat je i u uvozu roba. Na poziciji izvoza usluga (naše usluge naplaćene u CHF) učešće CHF je 0,09% dok je učešće CHF u uvozu usluga (naše plaćanje za pružene usluge) 0,6%. Transferi u CHF su u prvih 11 mjeseci 2014. godine iznosili 1,3% ukupnih priliva (jačanje kursa na ovoj poziciji predstavlja pozitivnu tendenciju). Na kraju 2014. godine u valutnoj strukturi državnog duga je svega bilo 0,08% u CHF. Po podacima kojim raspolaže Centralna banka privredni subjekti iz Crne Gore nemaju finansijska zaduženja u CHF. Kada je u pitanju bankarski sistem samo jedna banka ima i obaveze i potraživanja u CHF u iznosu od oko 30 miliona EUR.

CBCG je, međutim, konstatovala da je promjena kursa švajcarskog franka značajno uticala na finansijski položaj jednog broja građana koji su zaključili ugovore o kreditu u ovoj valuti. Imajući u vidu da je u pitanju ugovorni odnos između građana i banke, za koji nisu predviđena zakonska ovlašćenja CBCG, Savjet CBCG  preporučuje banci da se intenziviraju razgovori sa klijentima u cilju iznalaženja rješenja vansudskim putem koje je prihvatljivo i za klijente i za banku i  izbjegavanja dodatnih negativnih efekata  za obije strane. Takođe, banci se preporučuje da razmotri da klijentima odobri produženje roka otplate, prilagodjavanje kamatne stope, odobravanje grejs perioda i druge pogodnosti za klijente.

Savjet je donio odluku o izdavanju dozvole za rad „Zapad banci“ AD Podgorica i mikrokreditnoj finansijskoj instituciji “Kredit +” DOO Podgorica.

CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 21.01.2015. godine

Guverner CBCG se sastao sa predstavnicama Svjetske banke

Guverner Centralne banke Crne Gore Milojica Dakić sa saradnicima primio je  danas direktoricu Svjetske banke za Jugoističnu Evropu Elen Goldštajn i novoimenovanu šeficu kancelarije Svjetske banke za Crnu Goru i Bosnu i Hercegovinu Tatjanu Proskurjakovu.

Glavne teme sastanka zvaničnika CBCG i Svjetske banke bile su podrška ove institucije Crnoj Gori i stanje u crnogorskom finansijskom i bankarskom sektoru, s posebnim osvrtom na nekvalitetne kredite.

Guverner Dakić se zahvalio na podršci koju Svjetska banka pruža Crnoj Gori posebno kroz projekte u oblastima važnim za razvoj crnogorske ekonomije. Takođe, guverner je direktoricu Svjetske banke upoznao sa stanjem u crnogorskom bankarskom sektoru i posebno se zahvalio na pruženoj tehničkoj pomoći za rješavanje problema nekvalitetnih kredita kroz „Podgorički pristup“. Zahvaljujući ovom projektu, pripremljen je i Nacrt zakona o dobrovoljnom finansijskom restrukturiranju koji se nalazi u skupštinskoj proceduri i čije usvajanje se uskoro očekuje.

Direktorica Svjetske banke za jugoistočnu Evropu je izrazila zadovoljstvo posjetom i ponovila da Svjetska banka ostaje otvorena za svaku vrste podrške Crnoj Gori i CBCG.

CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 19.01.2015. godine

Stav CBCG povodom uvećanja kursa švajcarskog franka

Povodom enormnog,  jednokratnog uvećanja kursa švajcarskog franka (CHF) u odnosu na EUR, sagledavajući posljedice na privredu i ekonomiju Crne Gore, a posebno na pogoršanje položaja korisnika kredita sa valutnom klauzulom, Centralna banka Crne Gore ističe sljedeće:

1. Uticaj rasta kursa CHF neće bitnije uticati na kretanja ekonomskog i privrednog rasta u Crnoj Gori, niti će imati negativne posljedice na finansijsku stabilnost;
   
   
2. Rast kursa CHF će, međutim, imati izuzetno veliki uticaj na pogoršanje pozicije korisnika kredita sa valutnom klauzulom, s obzirom na to da će ovaj rast usloviti povećanje kreditnih obaveza korisnika kredita,  naravno, pod uslovom da se ovaj rast uključi u dalji obračun obaveza korisnika kredita. U tom smislu ističemo da u crnogorskom bankarskom sistemu samo jedna banka ima odobrene kredite sa valutnom klauzulom u CHF i to sa 493 odobrene partije kredita u ukupnom iznosu od 31,5 miliona EUR.
   
   
3. Podsjećamo da je CBCG i u prethodnom periodu isticala svoje stavove i davala preporuke da se između banke i korisnika kredita iznađe mogućnost sporazumnog rješavanja ovog problema. CBCG će i sada reagovati na taj način i u granicama svojih ovlašćenja djelovati u tom pravcu.Već smo ranije istakli da CBCG nema zakonske nadležnosti da izdaje mjere ili naloge za promjenu ugovorenih uslova niti može uticati na kreditnu politiku banaka u ovom dijelu, s obzirom na činjenicu da ugovaranje valutne klauzule nije zakonom zabranjeno. Napominjemo i to da Zakon o obligacionim odnosima propisuje način rješavanja sporova koji nastaju kao posljedica promjene okolnosti poslije zaključenja ugovora koje se nijesu mogle predvidjeti, a koje otežavaju ispunjenje obaveze jedne ugovorne strane ili ispunjenje te obaveze postaje pretjerano otežano i nanosi pretjerano veliki gubitak za jednu ugovornu stranu. Ali, pomenute činjenice može utvrđivati i odluke donositi isključivo nadležni sud. Treba naglasiti i to da značajan broj korisnika kredita sa valutnom klauzulom već vodi sporove kod nadležnog suda, pa CBCG mora voditi računa da njeno djelovanje ničim ne utiče na nezavisnost i samostalnost sudova u postupku ocjene i odlučivanja u ovim sporovima. CBCG će analizirati i povećan pravni rizik u bankama koji može nastati gubitkom sporova i u tom pravcu će preduzeti odgovarajuće mjere u okviru svojih supervizorskih ovlašćenja.