|
Saopštenja 2015 - April
21.04.2015. godine - Delegacija Crne Gore sastala se sa zvaničnicima MMF-a u Vašingtonu
20.04.2015. godine - Proljećni sastanci MMF-a i SB
09.04.2015. godine - Dodijeljene Godišnje nagrade CBCG
06.04.2015. godine - Održana 71. sjednica Savjeta CBCG
03.04.2015. godine - SFS: Finansijski sistem stabilan bez povećanja sistemskog rizika
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
MINISTARSTVO FINANSIJA
Podgorica, 21.04.2015. godine
Delegacija Crne Gore sastala se sa zvaničnicima MMF-a u Vašingtonu
U nastavku proljećnog zasijedanja Međunarodnog monetarnog fonda i Svjetske banke, crnogorska delegacija, koju predvode ministar finansija Radoje Žugić i guverner CBCG Milojica Dakić, susrela se sa visokim predstavnicima MMF-a: Polom Tomsenom, direktorom MMF-a za Evropu, Menom Snelom, izvršnim direktorom Holandske konstituence u MMF-u, Džonom Milerom, direktorom Odjeljena za statistiku u MMF-u i Alsadirom Skotom, šefom misije za Crnu Goru.
Direktor MMF-a za Evropu Tomsen čestitao je crnogorskoj delegaciji na uspješno obavljenoj emisiji euroobveznica. Guverner CBCG Milojica Dakić ga je upoznao sa situacijom u bankarskom sektoru i istakao je da je crnogorski bankarski sistem stabilan, likvidan i solventan. Istakao je i da postoji veliko interesovanje za otvaranje novih banaka i da je u prethodnih godinu dana CBCG izdala tri nove licence. Ministar finansija Radoje Žugić upoznao je sagovornika sa ostvarenim rezultatima fiskalne konsolidacije u prethodnom periodu i načinima finansiranja auto-puta, koji neće ugroziti fiskalnu stabilnost. Ministar Žugić je, takođe, istakao da je za ovu godinu planiran nizak nivo deficita u domenu tekuće potrošnje i upoznao gdina Tomsena sa namjerom da se, od naredne godine, onemogući zaduživanja radi finansiranja tekuće potrošnje.
Na sastanku sa izvršnim direktorom Holandske konstituence u MMF-u, gdinom Snelom, razmijenjena su mišljenja o aktualnoj ekonomskoj situaciji u zemljama konstituence i planovima vezanim za dalji rad konstituence. Na sastanku je posebno analizirana mogućnost uticaja grčke krize na Crnu Goru, pri čemu je zajednički konstatovano da stanje u Grčkoj nema direktnog uticaja na crnogorsku ekonomiju, s obzirom da je učešće crnogorskog izvoza u Grčku u ukupnom izvozu ispod 0,01%, a slična je i sutuacije sa učešćem investicija iz Grčke. Snel je izrazio spremnost za pružanjem podrške i nastavkom saradnje sa Crnom Gorom.
Dosadašnji progres u razvoju statističkog sistema Crne Gore bila je tema sastanka sa direktorom Odjeljena za statistiku u MMF-u Džonom Milerom. Konstatovano je da je ostvaren veliki napredak u prethodnom periodu, naročito u oblasti nacionalnih računa, ali da su potrebna dalja unapređenja. Kao naročito značajan ocijenjen je trogodišnji program tehničke pomoći MMF-a koji je finansirala Vlada Japana. MMF je izrazio spremnost da i u narednom periodu pruži tehničku pomoć Crnoj Gori u domenu unapređenja statistike.
Na sastanku sa šefom misije MMF-a za Crnu Goru, Skotom Alasdairom, razmatrana je trenutna ekonomska situacija u Crnoj Gori, sa posebnim naglaskom na mjere fiskalne i monetarne politike. Ministar finansija i guverner CBCG su istakli visok nivo saradnje sa MMF-om u prethodnom periodu. Na sastanku su dogovorene naredne posjete MMF-a Crnoj Gori i razmotrene mogućnosti za pružanje tehničke pomoći MMF-a Crnoj Gori.
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 20.04.2015. godine
Proljećni sastanci MMF-a i SB
Delegacija Crne Gore, na čelu sa ministrom finansija dr Radojem Žugićem i guvernerom CBCG Milojicom Dakićem, učestvuje na proljećnom zasijedanju MMF-a i Svjetske banke. Crnogorska delegacija se, tokom zasijedanja, susrela sa visokim zvaničnicima Svjetske banke, IFC-a i MIGA-e: Laurom Tuck, potpredsjednicom Svjetske banke za region Evrope i Centralne Azije, Editom Kvintrel, potpredsjednicom MIGA-e, Tomazom Telmom, direktorom IFC-ja za Evropu, Frankom Heemskerkom, izvršnim direktorom Holandske konstituence u Svjetskoj banci i Elen Goldstein, regionalnom direktoricom Svjetske banke.
Potpredsjednica Svjetske banke Laura Tuck je pohvalila dosadašnji progres koje je Ministarstvo finansija ostvarilo u upravljanju javnim finansijama, kao i ostvareni nivo fiskalne konsolidacije. Takođe je upoznata sa planiranim podsticajnim mjerama u sektoru turizma i posticajnim mjerama targetiranim na razvoj sjevera, koje treba da oslobode investicioni potencijal Crne Gore i dovedu do većih i održivih stopa rasta u narednom periodu.
Zajednički je konstatovano da je u prethodnom periodu ostvarena uspješna saradnja između Crne Gore i Svjetske banke i razmatrana je mogućnost još kvalitetnije kooperacije kroz usvajanje nove Strategije Crne Gore, koja se očekuje do kraja ove godine. Naime, u toku je razvijanje Sistemske dijagnostike Crne Gore, analitičkog okvira koji prethodi Strategiji Svjetske banke, a čiji je cilj utvrđivanje kvaliteta i održivosti rasta Crne Gore, kao i nivoa i distribucije siromaštva. Utvrđeno je da se pravci ekonomske politike Crne Gore, u velikoj mjeri, poklapaju sa prioritetima koji su preliminarno utvrđeni od strane Svjetske banke kroz Sistemsku dijagnostiku. Radi rješavanja neravnomjernog regionalnog razvoja, što je ocijenjeno prioritetnim zadatkom, od Svjetske banke je traženo da se istraži mogućnost obezbijeđivanja sredstava za refinansiranje duga lokalnih zajednica, što bi stvorilo kvalitetniji okvir za buduće efikasno upravljanje i poboljšanje kapaciteta upravljanja finansijama lokalnih zajednica. Uporedo, u cilju dalje konsolidacije budžeta, tražen je sistemski projekat u sektoru zdravstva, sa posebnim akcentom na efikasnost i održivost finansiranja ljekova iz sredstava zdravstvenog osiguranja, na kvalitet i procjenu efikasnosti upravljanja bolnicama, itd. Ovaj bi projekat, sa projektom koji se odnosi na povećanje efikasnosti poreske administracije, predstavljao značajan korak ka daljoj kvalitetnoj konsolidaciji budžeta.
Sa predstavnicima IFC-a, razgovarano je o već otvorenim i potencijalnim novim investicionim projektima sa reputabilnim investitirima u oblasti transporta, visokog turizma i energetike. Visoki turizam sa velikim transformativnim uticajem na nivo lokalne zaposlenosti i razvijanje lokalnih samouprava će biti u fokusu IFC-ja pri traženju jakih i reputabilnih investitora tokom izrade nove Strategije. Uporedo je razmatrana mogućnost sistemskog pristupa mikrokreditnim institucijama, kroz analizu korporativnog upravljanja, i mogućnosti njihovog potencijalnog finansiranja. Ova vrsta saradnje bi bila usmjerena na podršku mikro i malom biznisu. Konačno, sa IFC-em se razgovaralo i o obezbijeđivanju ekspertske pomoći za komercijalne banake, a u cilju razvijanja njihovih vještina u upravljanju nekvalitetnom aktivom.
Sa predstavnicima MIGA-e se razgovaralo o mogućnosti dobijanja finansijske podrške za razvojne projekte podrške malom i srednjem biznisu, sa posebnim naglaskom na sjeverni dio Crne Gore, kao i o mogućnosti dobijanja garancija za pokriće nekomercijenog rizika za pojedine infrastrukturne projekte.
Predstavnici Svjetske banke su izrazili spremnost da pomognu Crnoj Gori u realizaciji razvojnih projekata uz kreiranje nove okvirne Strategije angažovanja Svjetske banke u Crnoj Gori. Ministar finansija i guverner CBCG su izrazili zahvalnost Svjetskoj banci na dosadašnjoj podršci.
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 09.04.2015. godine
Dodijeljene Godišnje nagrade CBCG
Povodom Dana Centralne banke Crne Gore, 11. aprila, upriličena je svečana dodjela Godišnje nagrade Centralne banke Crne Gore za 2015. godinu, kojoj su prisustvovali nagrađeni, njihovi mentori i dekani fakulteta na kojima su stekli zvanja.
Godišnja nagrada Centralne banke Crne Gore, za 2015. godinu, odlukom stručne komisije koju su činili istaknuti profesori univerziteta i eksperti Centralne banke, dodijeljena je za najbolji diplomski, magistarski i doktorski rad. Nagrade je uručio guverner CBCG Milojica Dakić.
Nagradu za najbolji diplomski rad dobila je Vjera Vučković za rad na temu „Hipotekarno bankarstvo'', odbranjen na Ekonomskom fakultetu Univerziteta Crne Gore.
Nagradu za najbolji magistarski rad dobio je Miloš Duletić za rad „Monetarna politika u dolarizovanoj ekonomiji”, odbranjen na Fakultetu za međunarodnu ekonomiju, finansije i biznis Univerziteta Donja Gorica.
Nagradu za najbolji doktorski rad dobila je Milena Lipovina Božović za rad „Ekonometrijski modeli za prognozu makroekonomskih indikatora na primjeru Crne Gore”, odbranjen na Ekonomskom fakultetu Univerziteta Crne Gore.
Godišnja nagrada CBCG sastoji se od plakete i novčanog iznosa od 2.000 EUR za najbolji diplomski, odnosno 3.000 EUR za najbolji magistarski i 4.000 EUR za najbolji doktorski rad.
Godišnja nagrada CBCG je ustanovljena 2007. godine sa ciljem stimulisanja razvoja naučne misli i afirmacije mladog stručnog kadra u Crnoj Gori.
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 06.04.2015. godine
Održana 71. sjednica Savjeta CBCG
Savjet Centralne banke Crne Gore održao je danas 71. sjednicu kojom je predsjedavao guverner Milojica Dakić.
Savjet je usvojio Godišnji izvještaj o radu CBCG u 2014. godini, Izvještaj o stabilnosti finansijskog sistema u 2014. godini i Izvještaj o stabilnosti cijena za 2014. godinu.
U Godišnjem izvještaju o radu konstatovano je da su 2014. godinu obilježili niža stopa rasta crnogorske ekonomije od očekivane, očuvana stabilnost finansijskog i bankarskog sektora i nastavak primjene sveobuhvatnih mjera fiskalne konsolidacije. Navedene tendencije su još jednom potvrdile snažan uticaj prelivanja globalnih i regionalnih makroekonomskih i finansijskih tokova na crnogorsku ekonomiju, istovremeno ukazujući na neophodnost sprovođenja kompleksnih mjera strukturnih reformi i promjenu modela rasta.
Analiziran je makroekonomski ambijent u kome se sprovodila monetarna politika u 2014. godini i konstatovano da su na nižu stopu rasta crnogorske ekonomije uticali brojni razlozi, a odnose se, prije svega, na sporiju realizaciju najavljenih krupnih investicionih projekata u sektoru energetike i turizma, usporavanje ekonomija eurozone, loše vremenske prilike i razorne poplave u regionu, kao i na geopolitičke tenzije usled ukrajinsko-ruske krize. Kao posledica kumulativnog djelovanja navedenih faktora, ispoljeni su negativni trendovi u ključnim sektorima privrede, industriji i građevinarstvu, i ostvarene niže stope rasta u trgovini i turizmu, u poređenju sa prethodnom godinom.
Ocijenjeno je da su aktivnosti Centralne banke u prethodnoj godini bile usmjerene na očuvanje stabilnosti finansijskog sistema kroz podsticanje i održavanje zdravog bankarskog sistema i sigurnog i efikasnog platnog prometa. Shodno tome, ključne aktivnosti CBCG odnosile su se na preventivno supervizorsko djelovanje, stabilizaciju i jačanje bankarskog sektora i podsticanje zdrave konkurencije. Konstatovano je da su regulatorne aktivnosti Centralne banke bile usmjerene na usklađivanje regulatornog okvira sa pravnom tekovinom EU, odnosno da su u najvećoj mjeri bile determinisane pozicijom Crne Gore u procesu pregovara za pristupanje EU. Savjet je ocijenio da se poslovanje Centralne banke zasnivalo na visokim standardima transparentnosti i principima društvene odgovornosti.
U Izvještaju o stabilnosti finansijskog sistema konstatovano je da se postojeći nivo rizika može okarakterisati kao umjeren. Istaknuto je da značajnu dozu zabrinutosti unosi i dalje relativno loš kvalitet kreditnog portfolija, i pored osjetnog poboljšanja tokom prethodne godine. Finansijski rezultat na nivou sistema je bio pozitivan. Ocijenjeno je da se bitan izazov makrostabilnosti i u 2014. godini odnosi na održavanje fiskalne stabilnosti, koja je ugrožena dinamikom i iznosom rasta javnog duga. Ohrabruju ostvareni rezultati u 2014. godini u dijelu implementacije mjera fiskalnog prilagođavanja i gotovo potpuno zaustavljanje izdavanja novih garancija, kao i nastavak mjera u borbi protiv sive ekonomije. Na dalje jačanje okvira za finansijsku stabilnost u 2015. godini uticaće i donošenje Zakona o sporazumnom finansijskom restrukturiranju dugova prema finansijskim institucijama.
U Izvještaju o stabilnosti cijena za 2014. godinu konstatovano je da su, nakon kontinuiranog dezinflacionog trenda u 2013. godini, godišnje stope inflacije u svim mjesecima, osim u novembru, imale negativan predznak. Ostvarena je godišnja stopa inflacije od (-0,3%), što je na gotovo istom nivou kao u Eurozoni (-0,2%). Anketa CBCG je pokazala da većina banaka smatra da će se godišnja stopa inflacije kretati između 1% i 1,5% u 2015. godini, dok većina anketiranih preduzeća očekuje inflaciju u zoni od 0% do 0,5%. Modelska procjena inflacije ukazuje da će se na kraju 2015. godine inflacija kretati u rasponu od 0% do 2%, a prema ekspertskoj procjeni CBCG inflacija će se kretati u rasponu od -0,5% do 2%.
Savjet je donio rješenje o izdavanju dozvole za rad „ZIRAAT BANK MONTENEGRO“ AD Podgorica.
CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 03.04.2015. godine
Održana 25. sjednica Savjeta za finansijsku stabilnost
SFS: Finansijski sistem stabilan bez povećanja sistemskog rizika
Dvadeset peta sjednica Savjeta za finansijsku stabilnost, kojoj su prisustvovali svi članovi Savjeta - guverner Centralne banke Crne Gore Milojica Dakić, ministar finansija Radoje Žugić, predsjednik Komisije za hartije od vrijednosti Zoran Đikanović i predsjednik Savjeta Agencije za nadzor osiguranja Branko Vujović, održana je danas.
Savjet je razmatrao Godišnji izvještaj o radu za 2014. godinu, u čijem je prilogu, pored redovnih analiza, urađena i razmatrana Analiza fiskalnih rizika za 2014. godinu, sa pregledom ranjivosti u 2015. godini.
U Izvještaju je dat pregled aktivnosti rada Savjeta u izvještajnoj godini. Takođe, u Izvještaju su izdvojeni indikatori rizika na bazi kojih je urađena ekspertska procjena nivoa rizika finansijske stabilnosti u Crnoj Gori, za 2014. godinu.
U Izvještaju je konstatovano da je bankarski sistem, kao dominantan dio finansijskog sistema u Crnoj Gori, pokazao stabilanost u poslovanju tokom godine, međutim Savjet je istakao da su kamatne stope, kreditna aktivnost i tempo rješavanja nekvalitetnih kredita još uvjek nezadovoljavajući i da direktno usporavaju oporavak realnog sektora. S tim u vezi, Savjet je preporučio bankama da, u što većem obimu, pristupe primjeni rešenja iz Zakona o Sporazumnom finansijskom restrukturiranju dugova prema finansijskim institucijama, nakon njegovog usvajanja.
Savjet je razmatrao uticaje iz međunarodnog okruženja i zaključio da u 2014. godini nisu postojali snažni impulsi oporavka poslovnog ambijenta, koji bi imali više uticaja na intenzitet oporavka crnogorske privrede. Kretanja u domaćem makrookruženju su bila nešto slabija u odnosu na 2013. godinu. Izostanak velikih stranih direktnih investicija, u 2014. godini, uticao je na umjereniju stopu rasta BDP-a u 2014. godini. Predviđa se da će se rizik realnog sektora smanjiti, usljed najavljenih investicija u sektoru saobraćaja, turizma i energetike, što će kroz direktne i multiplikativne efekte investiranja podstaći rast BDP-a.
Stanje u državnom budžetu je bilo stabilno. Međutim, ostaje rizik visokog nivoa javnog duga, što negativno utiče na stabilnost, naročito u srednjem i dugom roku, zbog rizika njegovog finansiranja. Savjet je podržao fiskalnu reformu, koja ima za cilj povećanje održivosti javnih finansija, ograničenje rasta javnog duga i smanjenje poreskog opterećenja.
U sektoru osiguranja i na tržištu kapitala postoje pozitivna kretanja, ali su ona u apsolutnom izrazu još uvjek bez sistemskog uticaja na finansijsku stabilnost.
Analiza pojedinačnih rizika u 2014. godini ukazuje da je stanje finansijske stabilnosti, odnosno makrostabilnosti, blago pogoršano u odnosu na 2013. godinu. Posmatrano po izvorima rizika, najveći rizici su proistekli iz spoljnjeg okruženja, zbog i dalje nedovoljnog oporavka glavnih ekonomskih partnera Crne Gore, političkih rizika u pojedinim zemljama, kao i prirodnih nepogoda koje su pogodile zemlje okruženja.
Rizici koji se odnose na nefinansijski sektor su ostali nepromijenjeni u odnosu na prošlu godinu. Rizik u fiskalnom sektoru je na nivou prošlogodišnjeg i rezultat je poboljšanja u nivou deficita, usporavanja dinamike javnog duga, ali uz i dalje visok nivo ove kategorije. Bankarski sektor ukazuje na stabilizaciju u odnosu na 2013. godinu. Pozitivni signali dolaze iz rasta likvidnosti, solventnosti i ponovnog uspostavljanja profitabilnosti nakon višegodišnjeg negativnog finansijskog rezultata banaka. Sektor ostalih finansijskih subjekata zadržao je poziciju iz 2013. godine.
Na osnovu analize indikatora stabilnosti finansijskog sistema, Savjet je zaključio da se stanje finansijske stabilnosti u Crnoj Gori može ocijeniti kao umjereno stabilno uz i dalje prisustvo pojedinih rizika u sistemu, koji mogu uticati na povećanje neizvjesnosti i kreiranje sistemskog rizika u budućem periodu.
Savjet je razmatrao i usvojio Analizu fisklanih rizika u 2014. godinu, sačinjenu po Zaključku Odbora za ekonomiju, finansije i budžet.
|
