Saopštenja 2011 - Novembar

29.11.2011. godine - Održana XXI sjednica Savjeta CBCG

23.11.2011. godine - Uspješno okončan twinning projekat u Crnoj Gori

22.11.2011. godine - MMF: Pojačana otpornost bankarskog sektora u Crnoj Gori

15.11.2011. godine - Guverner CBCG na međunarodnoj finansijskoj konferenciji Sberbanke

03.11.2011. godine - Održana XX sjednica Savjeta CBCG

CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 29.11.2011. godine

Održana XXI sjednica Savjeta CBCG

Dvadesetprva sjednica Savjeta Centralne banke Crne Gore kojom je predsjedavao guverner Radoje Žugić održana je danas.

Na sjednici je razmotrena akutelna situacija vezana za euro, kao i aktuelno stanje u bankarskom sistemu. Po mišljenju Savjeta opstanak eura nije ugrožen. CBCG je pripremila plan za djelovanje i u najnepovoljnijem scenariju i nema razloga za strah deponenata. I u slučaju nestanka eura, koji se smatra malo vjerovatnim, garanti štednje građanima su:

1. Banke koje su iznad prosječno likvidne i solventne;
2. Fond za zaštitu depozita (do kraja godine osigurani depoziti iznose 20.000EUR, a od 1. decembra 2012. godine 35.000 eura);
3. Značajna likvidna sredstva kojima raspolaže CBCG.

U skladu sa ustavnim odgovornostima Centralne banke za monetarnu i finansijsku stabilnost i funkcionisanje bankarskog sistema i zakonskim ovlašćenjima, te uz uvažavanje principa nezavisnosti i transparentnosti, Savjet je utvrdio Politiku Centralne banke Crne Gore u 2012. godini sa smjernicama za njeno ostvarivanje. Centralna banka će i u narednoj godini preduzimati sve neophodne mjere iz svoje nadležnosti radi jačanja povjerenja u ukupan finansijski sistem i njegov ključni segment – bankarski sistem, radi minimiziranja negativnih uticaja i prijetnji po finansijsku stabilnost.

Posebna pažnja će se pokloniti izradi nacionalnog plana za djelovanje u vanrednim okolnostima, kao i pripremi posebnog zakona za očuvanje finansijske stabilnosti. Nastaviće se sa pružanjem podrške Vladi Crne Gore u ostvarivanju ekonomske politike, u mjeri u kojoj to neće dovesti u pitanje ostvarivanje ciljeva, ustavnih odgovornosti i nezavisnosti Centralne banke Crne Gore. Upravljanje sredstvima međunarodnih rezervi zasnivaće se na principima sigurnosti plasmana i urednog servisiranja obaveza Crne Gore prema inostranstvu. Na unutrašnjem planu, CBCG će održavati siguran, efikasan i efektivan platni promet baziran na međunarodnim standardima, principima i najboljoj praksi funkcionisanja platnih sistema. Aktivno će učestvovati u procesu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji i raditi na daljoj harmonizaciji propisa iz svoje nadležnosti sa zajedničkim tekovinama EU. Funkcionisanje Centralne banke zasnivaće se na principima društveno odgovorne organizacije.

Savjet je usvojio Izvještaj guvernera o poslovanju i sprovođenju politike Centralne banke Crne Gore za oktobar, kao i izvještaj Glavnog ekonomiste za III kvartal 2011. godine. Konstatovano je da je u prvih devet mjeseci ekonomski rast bio iznad očekivanja i da je stopa rasta BDP-a iznosila oko 3,5%. Ključni pokretači ekonomskog rasta su bili: turizam, građevinarstvo i trgovina. U šumarstvu je registrovan skroman ekonomski rast, a u oblasti industrijske proizvodnje očekivan pad, ali je proizvodnja u prerađivačkoj industriji i vađenju ruda i kamena u porastu. Sektor saobraćaja u većini segmenata bilježi pad. Evidetan je porast broja zaposlenih, kao i posljedično smanjenje broja nezaposlenih. Usporavanje rasta svjetske ekonomije i produbljivanje dužničke krize u Eurozoni, negativno će se odraziti na ekonomski rast u sljedećoj godini. I dalje su prisutni rizici na unutrašnjem planu: budžetski deficit i prenapregnute javne finansije, rastuća nelikvidnost realnog sektora i neadekvatan nivo kreditne aktivnosti banaka koje, uprkos relaksaciji od strane Centralne banke, ne mogu preuzeti na sebe ulogu generatora privrednog rasta i razvoja. Ipak, ohrabruje veliki napor uložen u izradu budžeta kojim se značajno smanjuje nivo budžetskog deficita, kao i učešće javne potrošnje u BDP-u.

Usvojen je i Izvještaj o kretanju cijena. S obzirom na umjerenije kretanje cijena u trećem kvartalu i pad agregatne tražnje, revidirana je i naša projekcija inflacije za 2011. godinu, tako da se očekuje stopa inflacije u rasponu od 2,75% do 4%.

Savjet je donio Odluku o finansijskom planu Centralne banke Crne Gore za 2012. godinu čijim usvajanjem se obezbjeđuju potrebni uslovi za ostvarivanje ciljeva i funkcija i poslovanje Centralne banke u skladu sa Zakonom o CBCG i nastavkom vođenja politike racionalizacije.

Savjet je donio Odluku o izmjenama i dopunama Odluke o minimalnim standardima za ulaganja banaka u nepokretnosti i osnovna sredstva kojom je prihvaćena inicijativa Udruženja banaka u dijelu produženja roka u kojem se stečena nepokretnost može držati u posjedu sa dosadašnjih dvije na tri godine. Uvedena je i polugodišnja obaveza banaka da izvještaju Centralnu banku o vrsti, vrijednosti i vremenu sticanja nepokretnosti.

Savjet je donio Odluku o imenovanju predsjednika i članova Savjetodavnog odbora CBCG.

CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 23.11.2011. godine

Uspješno okončan twinning projekat u Crnoj Gori

Narodna banka Bugarske (BNB) i crnogorski finansijski regulatori:  Centralna banka Crne Gore (CBCG), Komisija za hartije od vrijednosti, Agencija za nadzor osiguranja i Ministarstvo finansija danas su uspješno okončali dvogodišnji twining projekat MN 08 IB FI 01 “Jačanje regulatornih i supervizorskih kapaciteta finansijskih regulatora”. Projekat je započet 30. novembra 2009. godine, a finansiran je od strane Evropske unije (EU) kroz “Instrument za pretpristupnu pomoć” sa budžetom u iznosu od 1,199.966.94 eura. Projekat je sprovodila BNB u konzorcijumu sa Bankom Holandije i bugarskom  Komisijom za finansijsku superviziju.

Projekat je doprinio harmonizaciji crnogorskog zakonodavstva sa pravnim tekovinama EU u oblasti kontrole banaka, hartija od vrijednosti, penzija, investicija, tržišta osiguranja, sprječavanja pranja novca i finansiranja terorizma, kao i jačanja finansijske stabilnosti, saradnje institucija zemlje korisnice i jačanja njenih administrativnih kapaciteta. Rezultati projekta predstavljaju značajan korak u pripremi zemlje za proces pregovora za pristupanje EU.

Glavni postignuti rezultati su sljedeći:

• Pripremljeno je 8 novih zakona – 3 zakona su usvojena u Parlamentu – Zakon o Savjetu za finansijsku stabilnost, Zakon o preuzimanju akcionarskih društava i Zakon o investicionim fondovima.
• Pripremljeni su: Akcioni plan za implementaciju Bazela II, nova Odluka o adekvatnosti kapitala, okvir za sprovođenje zahtjeva  Pilara 2 iz Bazel II Sporazuma o kapitalu banaka i odgovarajućih smjernica, priručnika i izvještajnih obrazaca. Ovo će omogućiti da CBCG planira svoje aktivnosti u narednih nekoliko godina i da odredi svoje prioritete. 
• Formiran je Savjet za finansijsku stabilnost i pripremljeni su akcioni planovi za upravljanje kriznim situacijama.
• Pripremljene su Smjernice za prenošenje svih glavnih direktiva u oblasti hartija od vrijednosti i penzija, kao i 9 operativnih priručnika i metodoloških uputstava, a većina njih je već sprovedena, a održane su i 24 različite obuke uključujući i dvije međunarodne konferencije. 
• Pripremljene su smjernice iz oblasti supervizije osiguranja, o sprovođenju samoprocjene osnovnih principa Međunarodnog udruženja supervizora osiguranja (IAIS), kao i izvještaj o samoprocjeni osnovnih principa IAIS-a, planovi aktivnosti za posredne i neposredne kontrole, Izvještaj o procjeni, Master plan (Mapa puta) sa neophodnim zaključcima o mogućim načinima prenošenja i primjene  Direktive Solventnost II u Crnoj Gori i gap analiza nekih poglavlja Direktive Solventnost II.
• Pripremljeni su priručnici za kontrolu SPN/FT, programi kontrole, Memorandum o saradnji između institucija zemlje korisnice u vezi sa sprječavanjm pranja novca i finansiranja terorizma.
• Povećana je informisanost javnosti – Strategija za zaštitu informisanosti potrošača je u fazi sprovođenja, štampane su i distribuirane informativne brošure o SPN/FT za javnost i finansijske institucije, formiran je informativni centar Komisije za hartije od vrijednosti, održan je informativni seminar za novinare i seminar za nadležne organe za sprovođenje zakona o SPN/FT.

Brošura - link

CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 22.11.2011. godine

MMF: Pojačana otpornost bankarskog sektora u Crnoj Gori

Misija međunarodnog fonda boravila je u Crnoj Gori u periodu od 17. do 23. novembra 2011. godine. Predstavnici misije MMF-a su održali sastanke sa premijerom, predstavnicima Ministarstva finansija, CBCG, banaka, sindikata i dr.

Zajednički je konstatovano da se u sljedećoj godini, pod uticajem dužničke krize u EU, očekuje pogoršanje makroekonomskog ambijenta. Ipak, ne treba očekivati intenzitet krize kakav je bio krajem 2008. godine i početkom 2009. godine u Crnoj Gori. Pokazatelji za prvih devet mjeseci ove godine bolji su od očekivanih i biće ostvaren rast veći nego što je očekivan prilikom prethodne posjete misije MMF-a (februar 2011. godine). Očekivanja za rast BDP-a u 2011. godini su u rasponu od 2% do 3,5%.

Konstatovano je da je realni sektor ojačao i da je ključ jačanja u turizmu i poboljšanoj turističkoj infratrukturi. Ključni rizici u realnom sektoru su povezani sa metalskom industrijom i povezanim preduzećima, koja negativno utiču na likvidnost realnog sektora.

Kada je u pitanju bankarski sektor konstatovano je da je pojačana otpornost bankarskog sistema na šokove, kao i da je ojačana supervizija. Konstatovan je napredak u „čišćenju“ bilansa banaka, porast depozita i jačanja povjerenja u bankarski sistem. Kao ključni rizik za bankarski sistem istaknuti su rizici matičnih banaka na domicilnom tržištu.

Predstavnici MMF-a su istakli kao pozitivne aspekte fiskalne politike strogo kontrolisan budžet u prethodnom periodu, kao i značajan progres u sastavljanju budžeta za 2012. godinu. Ključni rizici u domenu fiskalne politike su garancije izdate u prethodnom periodu, rast zaduženosti lokalne samouprave i štrajkovi.

Preporuka MMF-a je da se u narednom periodu moraju okončati strukturne reforme, naročito na tržištu rada i da se posebna pažnja mora pokloniti održivosti penzionog sistema. MMF sugeriše i oprezan pristup ekonomskoj politici za sledeću godinu i da se posebna pažnja obrati razvoju pesimisitčkih scenarija, ukoliko eksterni ambijent bude nepovoljniji od očekivanog.

Predstavnici MMF-a su izrazili spremnost da sa Crnom Gorom zaključi opreznosni aranžman, ukoliko on bude zatražen od strane Crne Gore.

CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 15.11.2011. godine

Guverner CBCG na međunarodnoj finansijskoj konferenciji Sberbanke

Guverner Centralne banke Crne Gore Radoje Žugić sa saradnicima prisustvao je međunarodnoj finansijskoj konferenciji upriličenoj povodom proslave 170 godina postojanja Sberbanke, najveće ruske bankarske institucije, gdje se sastao sa glavnim izvršnim direktorom Sberbanke Hermanom Grefom.

Međunarodnu finansijsku konferenciju Sberanke na temu “Budućnost bankarstva: Inovacija i redizajn” otvorio je predsjednik Ruske federacije Vladimir Putin, a prisustvovali su joj brojni guverneri centralnih banaka, eminentni ekonomisti, među kojima i Nuriel Rubini, kao i finansijski lideri i regulatori iz čitavog svijeta. Konferencija je bila posvećena oporavku od krize i novim izazovima u bankarstvu u postkriznom periodu, tehonološkim promjenama i rastu konkurencije u oblasti telekomunikacija.

Tokom boravka u Moskvi delegacija CBCG sastala se sa predsjednikom Odbora direktora Banke Rusije Sergejem Ignjatijevim. Tokom sastanka razgovarano je o saradnji CBCG i Banke Rusije za koju je iskazan obostrani interes.

CENTRALNA BANKA CRNE GORE
Podgorica, 03.11.2011. godine

Održana XX sjednica Savjeta CBCG

Dvadeseta sjednica Savjeta Centralne banke Crne Gore, kojom je predsjedavao guverner Radoje Žugić, održana je danas, na godišnjicu prve sjednice Savjeta CBCG konstituisanog u novembru 2010. godine.

Savjet je usvojio Izvještaj guvernera o poslovanju i sprovođenju politike Centralne banke Crne Gore. U izvještaju je konstatovano da su nastavljeni pozitivni trendovi u većini sektora crnogorske ekonomije. Međutim, iako svi indikatori ukazuju na oporavak privredne aktivnosti, efekti krize se i dalje osjećaju. Procjene Centralne banke, na bazi dostupnih podataka ukazuju da je u prvoj polovini godine ostvaren rast BDP-a od oko 2,5%. U avgustu je stopa inflacije ostvarila mjesečni rast od 0,7%. U izvještaju je konstatovano da je nastavljen trend stabilizacije u bankarskom sektoru, što doprinosi stabilnosti finansijskog sistema u cjelini. U ovom trenutku ne postoje direktni rizici koji ugrožavaju finansijsku stabilnost, a ukupan nivo rizika je ocijenjen kao umjeren. Ipak, zaključeno je da kretanja na globalnom nivou, posebno na nivou EU, zahtijevaju povećan stepen opreznosti.

Savjet Centralne banke je razmotrio situaciju u bankarskom sektoru. Konstatovano je da je došlo do značajnog pada nekvalitetnih kredita na nivo ispod 20%. Solventnost bankarskog sistema je visoka, značajno iznad zakonom propisanog minimuma. Takođe, i likvidnost banaka je visoka. Kreditna aktivnost je nastavila opadajući trend, kao i aktiva bankarskog sistema. Zaključeno je da se do kraja prvog kvartala 2012. godine mora završiti stresno testiranje bankarskog sistema i u skladu sa rezultatima procjeni neophodnost dokapitalizacije bankarskog sistema i preduzimanja drugih mjera. Dodatno, kroz implementaciju MRS 39, u narednoj godini će biti drugačiji tretman kolaterala i drugačija ocjena finansijske sposobnosti zajmoprimca.

Centralna banka Crne Gore izvršila je agregiranje godišnjih finansijskih iskaza za 2010. godinu, koja su pravna lica iz Crne Gore, shodno odredbama Zakona o privrednim društvima i Zakona o računovodstvu i reviziji, dostavila područnim jedinicama Poreske uprave Crne Gore u ime Centralnog registra Privrednog suda u Podgorici. S tim u vezi, urađena je i Informacija o poslovanju crnogorske privrede na agregatnom nivou, bazirana na agregatnim pokazateljima bilansa stanja i uspjeha. Analizom agregatnih finansijkih izvještaja – bilansa stanja i bilansa uspjeha crnogorske privrede primjetno je da je tokom 2010. godine došlo do opravka privredene aktivnosti, koja je rezultirala ostvarenim neto profitom koji je procijenjen na 29,5 miliona eura u 2010. godini, u odnosu na neto gubitak od 101,49 miliona eura. Registrovan je rast aktive kompanija, kao i rast kapitala, dok je rast dugoročnog i kratkoročnog finansiranja limitiran. Sa druge strane, rizik poslovanja na agregatnom nivou predstavlja primjetan nizak nivo gotovine i gotovinskih ekvivalenata, uz rast obaveza za poreze i uz rast kratkoročnih finansijskih obaveza, koji u narednom periodu mogu stvoriti dodatni pritisak na likvidnost preduzeća, a koji bi se negativno odrazio na njihove operativne i investicione aktivnosti.

Sektorska analiza ukazuje na značajan rast prerađivačke industrije, vađenja ruda i kamena (koja je značajno ublažila iskazane gubitke iskazane u 2009. godini), proizvodnje električne energije, gasa i vode, građevinarstva, saobraćaja i turizma, dok finansijko posredovanje, tegovina i poljoprivreda u 2010. godini ostvaruju pad privredne aktivnosti u odnosu na prethodnu godinu.

Savjet je podržao inicijative banaka dostavljene preko Udruženja banaka. Inicijativa banaka za produženje roka sa dvije na tri godine u kojem se stečena nepokretnost neće tretirati kao odbitna stavka pri izračunavanju ukupnog iznosa sopstvenih sredstava banke je prihvaćena, te će se odmah pristupiti izmjeni Odluke o minimalnim standardima za ulaganja banka u nepokretnosti i osnovna sredstva. Druge dvije inicijative koje se odnose na redefinisanje propisanih uslova kod primjene kriterijuma u klasifikaciji kvaliteta aktive i klasifikacije potraživanja od stečajnog dužnika će biti razmotrene i implementirane sa donošenjem nove Odluke o upravljanju kreditnim rizikom u bankama, koja je u pripremi i biće usvojena najkasnije do kraja prvog kvartala naredne godine.