Politika za 2014. godinu

• POLITIKA CENTRALNE BANKE CRNE GORE U 2014. GODINI
  
  
  
• SMJERNICE ZA OSTVARIVANJE POLITIKE CENTRALNE BANKE CRNE GORE U 2014. GODINI

Na osnovu člana 44 stav 2 tačka 1 Zakona o Centralnoj banci Crne Gore (»Službeni list Crne Gore«, br. 40/10, 46/10 i 06/13), Savjet Centralne banke Crne Gore, na sjednici održanoj 29. novembra 2013. godine, utvrdio je

POLITIKU CENTRALNE BANKE CRNE GORE U 2014. GODINI

I. U skladu sa ustavnim odgovornostima za monetarnu i finansijsku stabilnost i funkcionisanje bankarskog sistema i zakonskim ovlašćenjima, a poštujući principe nezavisnosti i transparentnosti, Centralna banka Crne Gore u 2014. godini vodiće sljedeću politiku:

1. Sa ciljem daljeg podsticanja i očuvanja monetarne i finansijske stabilnosti preduzimaće neophodne aktivnosti, koristiti raspoložive instrumente i primjenjivati sve raspoložive mjere iz svoje nadležnosti za jačanje povjerenja u ukupan finansijski sistem, preventivno djelovanje i unapređenje stabilnosti i sigurnosti bankarskog sistema, smanjenje negativnih uticaja i prijetnji finansijskoj stabilnosti. Nastaviće da razvija instrumente monetarne politike, preispitivanjem politike obavezne rezerve i potrebe za implementacijom drugih instrumenata monetarne politike. Pratiće implementaciju Zakona o dobrovoljnom finansijskom restrukturiranju. Posebna pažnja će se posvetiti unaprjeđivanju instrumenata i indikatora za praćenje finansijske stabilnosti i instrumenata za djelovanje u uslovima postojanja potencijalnih opasnosti za finansijsku stabilnost. Takođe, pažnja će se posvetiti nadgledanju implementacije makroprudencionog okvira kako bi se obezbijedila njegova adekvatna i svrsishodna primjena. U okviru mjera za jačanje finansijskog sistema, poseban akcenat staviće se na podsticanje i očuvanje stabilnosti bankarskog sistema. U tom pravcu, kontinuirano će pratiti i analizirati stanje u bankarskom sistemu, po potrebi preduzimati korektivne mjere, promovisati jačanje korporativnog upravljanja i upravljanja rizicima u bankama i nastaviti sa daljom implementacijom međunarodno prihvaćenih standarda i principa poslovanja u ovoj oblasti.
   
   
2. Pružaće podršku ciljevima i mjerama ekonomske politike Vlade Crne Gore, posebno onima koji se odnose na intenziviranje oporavka privrednog sistema, podsticanje rasta i konkurentnosti privrede, kao i mjerama adekvatne fiskalne konsolidacije, a u mjeri u kojoj to neće dovesti u pitanje ostvarivanje ciljeva, ustavnih odgovornosti i nezavisnosti Centralne banke Crne Gore.
   
   
3. Održavaće siguran, efikasan i efektivan platni sistem, raditi na izradi novog podzakonskog okvira u skladu sa novim Zakonom o platnom prometu, koji je usaglašen sa direktivama EU, međunarodnim standardima, principima i najboljom praksom funkcionisanja savremenih platnih sistema i platnog prometa uopšte.
   
   
4. Upravljaće sredstvima međunarodnih rezervi na način da se obezbijedi sigurnost plasiranih sredstava i nesmetano ispunjenje obaveza Crne Gore prema inostranstvu, bez ugrožavanja likvidnosti, uz adekvatno upravljanje svim rizicima vezanim za plasiranje ovih sredstava, kao i analiziranjem novih mogućnosti plasiranja sredstava i povećanja prinosa.
   
   
5. Aktivno će učestvovati u procesu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji, raditi na daljoj harmonizaciji propisa iz svoje nadležnosti sa pravnim tekovinama EU, pri čemu će pristupanje EU tretirati kao jedan od strateških prioriteta i za njegovu realizaciju alocirati adekvatne ljudske i materijalne resurse.
   
   
6. Razvijaće postojeće i, u skladu sa potrebama i mogućnostima, angažovati nove ljudske resurse sa neophodnim kvalifikacijama, znanjima i vještinama kako bi na efikasan i efektivan način sprovodila utvrđenu politiku. Radiće na motivisanju zaposlenih, njihovom daljem usavršavanju i promociji, kako bi zaposleni na najbolji mogući način iskoristili svoj radni potencijal za realizaciju poslova na kojima su angažovani i za ostvarenje funkcija Centralne banke Crne Gore.
   
   
7. Nastaviće da, u skladu sa standardima transparentnosti, obezbijedi pravovremene, pouzdane i relevantne informacije iz svoje nadležnosti svim relevantnim subjektima. Posebno će raditi na podizanju nivoa informisanosti javnosti, promovisanju ekonomskog znanja u društvu, kao i boljeg razumijevanja značaja finansijske stabilnosti i sigurnosti bankarskog sistema po cijelo društvo.
   
   
8. U cilju očuvanja, zaštite i zadržavanja istorijskog i kulturnog nasljeđa iz oblasti numizmatičkih vrijednosti u Crnoj Gori preduzimaće se aktivnosti na sakupljanju i dopunjavanju zbirke novca i drugih monetarnih instrumenta, s posebnim naglaskom na popunjavanje i kompletiranje kolekcije jedinog crnogorskog novca – perpera.
   
   
9. Na adekvatan način razvijaće i ostale oblasti od značaja za ostvarenje ciljeva i izvršavanje funkcija Centralne banke Crne Gore, poput razvoja informacionog sistema, razvijanja međunarodne saradnje, učešća u borbi za sprječavanje ubacivanja falsifikata u legalne tokove i drugo.
   
   
10. Svoje funkcionisanje zasnivaće na principima društveno odgovorne organizacije i biti aktivan učesnik razvoja savremenog društva.

II. Ova politika objavljuje se na internet stranici Centralne banke Crne Gore.

SAVJET CENTRALNE BANKE CRNE GORE

Na osnovu člana 44 stav 2 tačka 2 Zakona o Centralnoj banci Crne Gore (»Službeni list Crne Gore« br. 40/10, 46/10 i 06/13), Savjet Centralne banke Crne Gore, na sjednici održanoj  29. novembra 2013. godine, utvrdio je

SMJERNICE ZA OSTVARIVANJE POLITIKE CENTRALNE BANKE CRNE GORE U 2014. GODINI

1. U cilju daljeg podsticanja i očuvanja monetarne i finansijske stabilnosti, a posebno podsticanja i očuvanja stabilnosti bankarskog sistema, Centralna banka Crne Gore (u daljem tekstu: CBCG) će:

a. preduzimati potrebne aktivnosti i primjenjivati sve raspoložive mjere i instrumente monetarne i prudencijalne politike u skladu sa zakonom;

b. kontinuirano preispitivati politiku obavezne rezerve, kao najznačajnijeg instrumenta monetarne politike i, po potrebi, korigovati  stopu obavezne rezerve i/ili obuhvata osnovice;

c. kontinuirano analizirati potencijalne rizike i prijetnje po finansijsku stabilnost u cilju njihove identifikacije i minimiziranja njihovog uticaja kroz implementaciju ostalih  instrumenata monetarne politike - operacija na otvorenom tržištu, kreditiranja banaka u slučaju redovnih potreba za likvidnošću i ostvarivanja funkcije kreditora u krajnjoj instanci;

d. unapređivati postojeću i razvijati novu statističku osnovu i instrumente za praćenje finansijske stabilnosti sa ciljem adekvatne identifikacije i procjene potencijalnih rizika u oblastima iz nadležnosti CBCG;

e. unaprjeđivati mehanizme za očuvanje finansijske stabilnosti, tj. instrumente za djelovanje u uslovima potencijalne sistemske krize i  sprovoditi stresna testiranja sa ciljem preventivnog dijagnostifikovanja potencijalnih opasnosti po finansijsku stabilnost;

f. sprovoditi vježbe simulacije krize u cilju testiranja efikasnosti rješenja iz plana za upravljanje finansijskom krizom u oblastima iz nadležnosti CBCG („Contingency plan“), u cilju obezbjeđenja efektivnog, konzistentnog i sveobuhvatnog djelovanja u slučaju krize pojedine banke ili sistemske krize;

g. inicirati da se  i u okviru Savjeta za finansijsku stabilnost kontinuirano sagledava efikasnost rješenja iz nacionalnog plana za upravljanje finansijskom krizom na nivou cjelokupnog finansijskog sistema;

h. analizirati uticaj makroekonomskih kretanja u zemlji i uticaje iz okruženja na finansijsku stabilnost u Crnoj Gori i, u zavisnosti od ocjene stanja, preduzimati odgovarajuće mjere iz svoje nadležnosti i davati preporuke za preduzimanje mjera čija primjena nije u nadležnosti CBCG u skladu sa ovlašćenjima utvrđenim Zakonom o CBCG, Zakonom o Savjetu za finansijsku stabilnost i Zakonom o tekućim i kapitalnim poslovima sa inostranstvom;

i. pratiti i analizirati stanje u svim segmentima finansijskog sistema, radi blagovremenog utvrđivanja svih potencijalnih uzroka nestabilnosti i sposobnosti sistema da ih apsorbuje;

j. intenzivno sarađivati sa ostalim regulatorima finansijskog sistema u domenu odgovornosti za stabilnost finansijskog sistema, u skladu sa Zakonom o Savjetu za finansijsku stabilnost, kao i sa relevantnim inostranim regulatorima i drugim institucijama, iz domena finansijske stabilnosti;

k. kontinuirano analizirati kretanje inflacije, vršiti njeno prognoziranje i doprinositi postizanju i održavanju stabilnosti cijena;

l. radi očuvanja stabilnosti bankarskog sistema, kao ključnog elementa finansijskog sistema za očuvanje finansijske stabilnosti, CBCG će:

- u saradnji sa Svjetskom bankom i Vladom, a sa ciljem zaustavljanja rasta nekvalitenih kredita i njihovog smanjenja na prihvatljiv nivo, pratiti implementaciju Zakona o dobrovoljnom finansijskom restrukturiranju.  S tim u vezi, unaprijediti tehnike on-site kontrole poslovanja banaka u skladu sa savremenim tendencijama iz date oblasti;
- nastaviti u okviru procesa pretpristupnih pregovora sa unaprjeđenjem i usklađivanjem regularnog okvira za banke sa pravnom tekovinom Evropske unije;
- nastaviti sa harmonizacijom uslova poslovanja sa onim na međunarodnom finansijskom tržištu, posebno kroz postepeno uvođenje najnovijh standarda definisanih u Bazelu III;
- kontinuirano unaprjeđivati proces stresnog testiranja banaka i primjenjivati ga u praksi sa ciljem blagovremenog uvrđivanja potreba za dodatnim kapitalom i likvidnim sredstvima banaka;
- nastaviti sa primjenom politike opreznog licenciranja, odnosno davanja odobrenja za ulazak novih pravnih subjekata na domaće tržište, kao i izmjena u strukturi akcionara postojećih finansijskih institucija, polazeći od zaštite interesa deponenata i povjerilaca banaka;
- raditi na unaprjeđenju procesa upravljanja rizicima u bankama i procesa supervizije zasnovanog na rizicima;
- razvijati sisteme koji će uticati na jačanje transparentnosti i tržišne discipline, kroz sveobuhvatnu i kontinuiranu razmjenu podataka između banaka i ostalih učesnika na tržištu;
- shodno novim zakonskim rješenjima vršiti nadzor nad poštovanjem regulative od strane banaka u dijelu potrošačkih kredita;
- nastaviti saradnju sa međunarodnim institucijama na polju sprječavanja pranja novca i finansiranja terorizma, uz istovremeno jačanje mehanizama i procedura neophodnih za uspješnu implementaciju datog procesa;
- intenzivno pratiti kretanja na međunarodnom finansijskom tržištu, sa posebnim akcentom na volatilnosti koje mogu imati negativne reperkusije na bankarski sektor u Crnoj Gori, sa svrhom preventivnog djelovanja i kreiranja sistema adekvatnog nivoa zaštitnog kapitala u odnosu na spoljne šokove;
- razvijati saradnju sa supervizorima stranih matičnih bankarskih grupa koja imaju zavisna pravna lica u Crnoj Gori, kao i ključnim finansijskim institucijama poput Svjetske banke, Evropske banke za obnovu i razvoj, Evropske centralne banke i Evropska agencija za banke, sa ciljem sinhronizovanja supervizorskih aktivnosti;
- pratiti i implementirati unaprjeđenja na planu međunarodnih multilateralnih dogovora i usvojenih konvencija u oblasti bankarstva.

2. U cilju pružanja podrške Vladi Crne Gore u ostvarivanju ekonomske politike, u mjeri u kojoj to neće dovesti u pitanje ostvarivanje sopstvenih ciljeva i   ustavnih odgovornosti i ugroziti nezavisnost, Centralna banka će:

a. davati Vladi Crne Gore preporuke za vođenje ekonomske politike na način da svojim preporukama, mjerama i instrumentima doprinosi privrednom oporavku, povećanju zaposlenosti i konkurentnosti u funkciji održavanja finansijske stabilnosti i podsticanja ekonomskog rasta i razvoja;

b. učestvovati u radu na kreiranju sistemskih rešenja u cilju smanjenja nelikvidnosti privrednog sektora i podsticanja  kreditne aktivnosti banaka u mjeri koja neće značiti prekomjerno preuzimanje rizika i ugrožavanje stabilnosti bankarskog sistema;

c. pratiti i analizirati makroekonomska kretanja u Crnoj Gori, drugim privredama u tranziciji, Evropskoj uniji i na globalnom nivou, kao i projekcije kretanja ključnih makroekonomskih varijabli od strane relevantnih međunarodnih institucija, sa ciljem izrade prognoza makroekonomskih kretanja na nivou Crne Gore;

d. kontinuirano razvijati makroekonomski model crnogorske privrede za prognoziranje makroekonomskih kretanja i analizu efikasnosti instrumenata monetarne politike, samostalno ili u saradnji sa drugim institucijama u sistemu;

e. redovno prikupljati, obrađivati i publikovati statističke podatke iz domena monetarne i platnobilansne statistike, kao i druge podatke za koje je proizvođač statistike CBCG, a koji predstavljaju značajne inpute za utvrđivanje ekonomske politike;

f. publikovati tematske radne studije, monografije i druge publikacije koje će se baviti aktuelnim makroekonomskim i finansijskim problemima.

3. U cilju održavanja i unapređivanja sigurnog i efikasnog platnog prometa, CBCG će:

a. kontinuirano raditi na održavanju stabilnog i efikasnog funkcionisanja platnog sistema Centralne banke za izvršavanje međubankarskih transfera sredstava, kao osnovne infrastrukture platnog prometa u Crnoj Gori, i njegovom daljem unapređenju kroz praćenje i implementaciju međunarodnih standarda, principa i najbolje prakse funkcionisanja savremenih platnih sistema i platnog prometa uopšte;

b. nastaviti sa kvalitetnim i efikasnim obavljanjem usluga platnog prometa u zemlji, kako za postojeće, tako i za nove klijente Centralne banke;

c. kvalitetno i efikasno obavljati poslove depozitara, bankara i fiskalnog agenta državnih organa i organizacija kroz kontinuirano unaprjeđivanje saradnje i regulisanje međusobnih odnosa  sa klijentima;

d. razvijati postojeće i uspostavljati nove korespodentske odnose sa stranim centralnim i poslovnim bankama i drugim međunarodnim finansijskim institucijama i organizacijama;

e. raditi na izradi podzakonskih akata u skladu sa novim Zakonom o platnom prometu;

f. vršiti efikasnu kontrolu obavljanja platnog prometa u cilju obezbjeđenja pružanja platnih usluga u skladu sa pozitivnim propisima;

g. unapređivati funkcionalni model prinudne naplate koju Centralna banka vrši u skladu sa odredbama Zakona o izvršenju i obezbjeđenju;

h. razvijati i unapređivati funkciju nadgledanja platnih sistema primjenjujući načelo transparentnosti, na bazi međunarodnih standarda i principa, korišćenja ovlašćenja i nadležnosti, u saradnji sa drugim organima. U tom smislu, u procesu nadgledanja platnih sistema, radiće na implementaciji novih međunarodnih standarda - principa za infrastrukture finansijskih tržišta;

i. nastaviti sa aktivnostima na unapređenju infrastrukture i komponenti informacionog sistema vezanih za platni sistem CBCG na rezervnoj lokaciji u cilju povećanja sigurnosti funkcionisanja platnog prometa.

4. U cilju daljeg unapređivanja institucionalnih i drugih preduslova vezanih za upravljanje međunarodnim rezervama, CBCG će:

a. nastaviti sa širenjem portfolija finansijskih instrumenata i investiranjem  sredstava u sigurne, profitabilne i visoko likvidne instrumente, kao što su kratkoročne i srednjoročne hartije od vrijednosti zemalja OECD-a (čiji su emitenti države, agencije sa podrškom države, federalne jedinice država i sl.), depoziti kod poslovnih banaka, pokrivene obveznice odgovarajućeg rejtinga i sl;

b. permanentno pratiti situaciju na međunarodnom finansijskom tržištu i kroz taktičku alokaciju blagovremeno prilagođavati politiku ulaganja kretanjima na tržištu;

c. u skladu sa poštovanjem principa likvidnosti i sigurnosti angažovati se na planu repozicioniranja postojećih finansijskih instrumentata u portfoliju i unapređivanju već usvojenih tehnika u upravljanju sredstvima i rizicima međunarodnih rezervi, a sa ciljem uspješnog uravnoteženja rizika ulaganja i ostvarenog prinosa;

d. sagledati mogućnosti investiranja sredstava u nove finansijske instrumente, polazeći prevashodno od principa sigurnosti uz uvažavanje profitabilnosti radi unapređenja diversifikacije ulaganja i eventualnog ostvarenja većih prinosa;

e. kontinuirano pratiti i analizirati finansijsku situaciju i rejting banaka, kako sadašnjih, tako i potencijalnih partnera i blagovremeno usmjeravati sredstva prema onim subjektima koji obezbjeđuju veći stepen sigurnosti plasmana i istovremeno mogućnost ostvarivanja većeg prihoda.

5. Nastavljajući aktivno učešće u postupku pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji, a uvažavajući obaveze koje je Crna Gora preuzela dobijanjem statusa »zemlje kandidata« i preporuke objavljene od strane Evropske komisije, CBCG će:

a. učestovati u pripremi pregovaračkih pozicija na osnovu rezultata skrininga, za poglavlja iz nadležnosti CBCG, a u skladu sa kojima se vode pregovori sa EU;

b. nastaviti aktivnosti na harmonizaciji zakonodavstva sa zajedničkim tekovinama EU, u oblasti bankarskog sektora, platnog prometa, monetarne politike i statistike i ostalih oblasti iz nadležnosti CBCG;

c. učestvovati u radnim i pregovaračkim strukturama u cilju efikasnog vođenja pregovora o članstvu u EU;

d. učestovati u izradi  Predpristupnog ekonomskog programa (PEP);

e. nastaviti aktivnosti na institucionalnoj izgradnji, čime se postepeno stvaraju uslovi za buduće nesmetano funkcionisanje CBCG u okviru Evropskog sistema centralnih banaka;

f. unaprijediti postojeću i uspostaviti nove vidove saradnje sa predstavnicima centralnih banaka članica EU, kao i sa predstavnicima Evropske centralne banke i drugih institucija EU;

g. unaprijediti komunikacionu strategiju na temu evropskih integracija putem izrade radnih studija i drugih publikacija u kojima će se predstaviti specifični aspekti pristupanja EU;

h. učestvovati u pripremi i implementaciji projekata koji se finansiraju iz fondova EU;

i. nastaviti aktivnosti na realizaciji obaveza definisanih Sporazumom o stabilizaciji i pridruživanju, Programom pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji,  Akcionim planom za realizaciju preporuka iz Izvještaja o napretku Evropske komisije.

6. U cilju daljeg profesionalnog razvoja zaposlenih i održavanja adekvatne strukture ljudskih resursa sposobnih za sprovođenje definisane politike, međunarodnih standarda i dobre poslovne prakse,  kao i implementacije promjena uslovljenih procesom evropskih integracija i drugim promjenama u poslovnom okruženju, Centralna banka će:

a. nastojati da ima kvalifikovane, obučene i visoko motivisane zaposlene sa znanjima koja odgovaraju radnom mjestu na kome rade;

b. stimulisati zaposlene na stalno usavršavanje postojećih znanja i vještina neophodnih za realizaciju radnih procesa u Centralnoj banci, naročito u okviru tehničke saradnje, kao i na sticanje viših akademskih nivoa i sertifikata za određene vrste poslova;

c. razvijati mehanizme za unapređenje motivacije zaposlenih i dalje afirmisati sistem nagrađivanja zaposlenih u skladu sa postignutim rezultatima;

d. promovisati zaposlene koji redovno postižu najbolje radne rezultate;

e. regrutovati, kad za to postoji potreba, pripravnike, volontere i druge kategorije izvršilaca za realizaciju radnih procesa;

f. posvetiti posebnu pažnju usavršavanju pripravnika i zaposlenih sa  kraćim radnim iskustvom u Centralnoj banci, usavršavanju deficitarnih kadrova, kao i stalnom unapređenju i inovaciji znanja svih zaposlenih.

7. CBCG će u skladu sa standardima transparentnosti: 

a. blagovremeno, kontinuirano i pouzdano informisati domaću i međunarodnu javnost o svim aspektima poslovanja i ostvarivanja svojih ustavnih i zakonskih odgovornosti, na način koji je razumljiv najširoj javnosti;

b. promovisati podizanje informisanosti i nivoa ekonomskog znanja u društvu, kako bi se doprinijelo boljem razumijevanju centralnog bankarstva, finansijskog sistema i finansijske stabilnosti uopšte;

c. nastaviti blagovremeno informisanje javnosti putem saopštenja za javnost, web stranice CBCG, organizovanja pres konferencija, a po potrebi i putem intervjua, gostovanja u sredstvima javnog informisanja i dr.;

d. posebnu pažnju pokloniti informisanju zaposlenih.

8. U cilju očuvanja i  valorizacije istorijskog i kulturnog nasljeđa iz oblasti numizmatičkih vrijednosti u Crnoj Gori, CBCG će:

a. sprovoditi aktivnosti na prikupljanju i dopunjavanju zbirke novca, s posebnim naglaskom na kompletiranje kolekcije jedinog crnogorskog novca – perpera;

b. stručno prezentovati numizmatičke vrijednosti domaćoj i inostranoj javnosti;

c. promovisati Muzej novca, kao instituciju od kulturno-istorijskog značaja  i instituciju od značaja za edukovanje  javnosti i promovisanje uloge i značaja CBCG u finansijskom sistemu Crne Gore.

9. Kao podršku za realizaciju navedenih ciljeva u ostalim oblastima, CBCG će:

a. raditi na unapređivanju informacionog sistema i obezbjeđivanja adekvatnog nivoa njegove raspoloživosti i sigurnosti, a naročito na unaprjeđivanju ICT infrastrukture koja je namijenjena kao podrška za rad platnom sistemu (RTGS i DNS), Glavnom bankarskom sistemu, sistemu Prinudne naplate, kao i ostalim sistemskim servisima internih i eksternih korisnika;

b. raditi na usklađivanju sa međunarodnim standardima, naročito sa standardom za upravljanje bezbjednošću informacija ISO/IEC 27001;

c. u cilju razvijanja i unapređenja saradnje sa međunarodnim finansijskim institucijama i organizacijama, centralnim bankama drugih zemalja i regulatornim tijelima, CBCG će:

- ispunjavati obaveze koje proističu iz članstva u Međunarodnom monetarnom fondu i uloge fiskalnog agenta države Crne Gore u toj međunarodnoj finansijskoj instituciji, kao i ispunjavanje uslova za njenu tehničku i eventualnu finansijsku pomoć;
- kontinuirano unapređivati kvalitet saradnje sa Međunarodnim monetarnim fondom, Svjetskom bankom, Bankom za međunarodna poravnanja i drugim međunarodnim finansijskim institucijama;
- pratiti aktivnosti i uspostavljati komunikaciju sa Svjetskom bankom, Evropskom bankom za obnovu i razvoj, Evropskom investicionom bankom i drugim međunarodnim organizacijama;
- razvijati saradnju sa drugim centralnim bankama i finansijskim regulatornim tijelima kroz realizaciju potpisanih sporazuma, posebno u oblasti supervizije banaka, kao i predlaganje novih oblika saradnje i uspostavljanje strateških partnerstava;
- raditi na daljem afirmisanju CBCG na međunarodnom planu kroz organizovanje međunarodnih skupova i seminara, pripremu radnih i/ili studijskih posjeta i učešće visokih predstavnika CBCG na međunarodnim skupovima i konferencijama;
- razvijati bilateralnu saradnju sa međunarodnim i regionalnim finansijskim i drugim organizacijama, regulatornim tijelima i drugim centralnim bankama;

d. sa ciljem blagovremenog i adekvatnog servisiranja potreba banaka i drugih klijenata za gotovim novcem u unutrašnjem platnom prometu, kao i zaštite eura od falsifikovanja, Centralna banka će:

- kontinuirano sagledavati i planirati potrebe za gotovim novcem, sa aspekta obezbjeđenja optimalne količine i strukture opticajnih novčanica i kovanog novca;
- blagovremeno inicirati unošenje potrebnih količina i apoenske strukture novčanica i kovanog novca iz korespondentske banke u inostranstvu, odnosno iznositi višak sredstava u cilju optimizacije troškova držanja gotovine u trezoru;
- intenzivirati već uspostavljenu saradnju sa relevantnim inostranim subjektima angažovanim na planu zaštite eura od falsifikovanja (ECB, EK-OLAF, Evropski centar za tehničku i naučnu saradnju), kao i sa domaćim državnim organima - Vrhovnim državnim tužilaštvom i Ministarstvom unutrašnjih poslova - Upravom policije;
- nastaviti saradnju sa svim rukovaocima gotovinom u Crnoj Gori, u cilju obezbjeđenja potpune primjene donešene regulative iz oblasti zaštite eura od falsifikovanja, usklađene sa tekovinom EU;
- nastaviti saradnju sa domaćim i inostranim subjektima angažovanim na planu zaštite eura od falsifikovanja, kroz stalnu razmjenu informacija (korespondencija i izvještavanje), učešće na seminarima i treninzima;

e. nastaviti sa aktivnostima u  oblasti upravljanja rizicima u CBCG, kroz razvijanje  i nadgledanja sistema internih kontrola i sistema upravljanja operativnim rizikom i rizikom reputacije;

f. raditi na izradi Plana kontinuiteta poslovanja Banke.

10. U svom poslovanju CBCG će se voditi principima društveno odgovorne organizacije, kako prema zaposlenima, tako i prema sredstvima kojima raspolaže i biće aktivan učesnik razvoja savremenog društva. U tom cilju, CBCG će:

a. svoje poslovanje bazirati na univerzalnim principima zaštite ljudskih i radnih prava, očuvanja životne sredine i razvoja civilnog društva;

b. nastaviti da u skladu sa finansijskim mogućnostima, izdvaja dio svog prihoda radi uključivanja u humanitarne akcije i podršku razvoju kulturnih, istorijskih i drugih vrijednosti društva;

c. nastaviti sprovođenje akcije  Nedjelja štednje u cilju promovisanja štednje;

d. nastojati da afirmiše deset principa globalnog dogovora Ujedinjenih nacija u svom poslovanju;

e. doprinositi jačanju civilnog društva kroz javno učešće u brojnim društvenim i socijalnim aktivnostima;

f. doprinositi razvoju obrazovnog sistema kroz učešće predstavnika CBCG kao gostujućih predavača u obrazovnim institucijama, nagrađivanjem najboljih đaka, diplomiranih studenata, magistranata i doktoranata i na druge načine od zajedničkog interesa CBCG i obrazovnih institucija.

11. Ove smjernice objavljuju se na internet stranici CBCG.

SAVJET CENTRALNE BANKE CRNE GORE

                                                                                                                              .