Politika za 2013. godinu

• POLITIKA CENTRALNE BANKE CRNE GORE U 2013. GODINI
  
  
  
• SMJERNICE ZA OSTVARIVANJE POLITIKE CENTRALNE BANKE CRNE GORE U 2013. GODINI

Na osnovu člana 44 stav 2 tačka 1 Zakona o Centralnoj banci (»Službeni list Crne Gore«, br. 40/10 i 46/10), Savjet Centralne banke Crne Gore, na sjednici održanoj 28. novembra 2012. godine, utvrdio je

POLITIKU CENTRALNE BANKE CRNE GORE U 2013. GODINI

I. U skladu sa ustavnim odgovornostima za monetarnu i finansijsku stabilnost i funkcionisanje bankarskog sistema i zakonskim ovlašćenjima, a poštujući principe nezavisnosti i transparentnosti, Centralna banka Crne Gore u 2013. godini vodiće sledeću politiku:

1. Radi daljeg podsticanja i očuvanja monetarne i finansijske stabilnosti preduzimaće sve neophodne mjere iz svoje nadležnosti u cilju jačanja povjerenja u ukupan finansijski sistem, preventivnog djelovanja i unapređenja stabilnosti i sigurnosti bankarskog sistema, smanjenja negativnih uticaja i prijetnji finansijskoj stabilnosti. Nastaviće da razvija monetarne instrumente, preispitivanjem politike obavezne rezerve i potrebe za implementacijom drugih instrumenata monetarne politike. U saradnji sa Svjetskom bankom, Vladom i Udruženjem banaka radiće na kreiranju i implementiranju modela za restrukturiranje loših kredita. Posebna pažnja će se posvetiti nadgledanju implementacije makroprudencionog okvira kako bi se obezbijedila njegova adekvatna i svrsishodna primjena. U okviru mjera za jačanje finansijskog sistema, poseban akcenat staviće se na podsticanje i očuvanje stabilnosti bankarskog sistema. U tom pravcu, kontinuirano će pratiti i analizirati stanje u bankarskom sistemu, po potrebi preduzimati korektivne mjere, promovisati jačanje korporativnog upravljanja i upravljanja rizicima u bankama i nastaviti sa daljom implementacijom međunarodno prihvaćenih standarda i principa poslovanja u ovoj oblasti.

2. Pružaće podršku ciljevima i mjerama ekonomske politike Vlade Crne Gore, posebno onima koji se odnose na intenziviranje oporavka privrednog sistema, podsticanja rasta i razvoja privrede kroz sistemsko kreiranje rešenja za strukturne probleme i povećanje zaposlenosti, a u mjeri u kojoj to neće dovesti u pitanje ostvarivanje sopstvenih ciljeva, ustavnih odgovornosti i nezavisnosti Centralne banke Crne Gore.

3. Održavaće siguran, efikasan i efektivan platni sistem, raditi na unaprjeđenju regulatornog okvira za obavljanje platnog prometa nastavljanjem aktivnosti na pripremi novog Zakona o platnom prometu i pratećeg podzakonskog okvira, usaglašenog sa direktivama EU, međunarodnim standardima, principima i najboljom praksom funkcionisanja savremenih platnih sistema i platnog prometa uopšte.

4. Upravljaće sredstvima međunarodnih rezervi na način da se obezbijedi sigurnost plasiranih sredstava i nesmetano ispunjenje obaveza Crne Gore prema inostranstvu, bez ugrožavanja likvidnosti, uz adekvatno upravljanje svim rizicima vezanim za plasiranje ovih sredstava, kao i analiziranjem novih mogućnosti plasiranja sredstava i povećanja prinosa.

5. Aktivno će učestvovati u procesu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji, raditi na daljoj harmonizaciji propisa iz svoje nadležnosti sa pravnim tekovinama EU, pri čemu će pristupanje EU tretirati kao jedan od strateških prioriteta i za njegovu realizaciju alocirati adekvatne ljudske i materijalne resurse.

6. Razvijaće postojeće i, u skladu sa potrebama, regrutovati nove ljudske resurse sa odgovarajućim kvalifikacijama, znanjima i vještinama, ličnim i profesionalnim integritetom. Radiće na njihovom motivisanju, daljem usavršavanju i promociji kako bi svoj radni potencijal iskazali u potpunosti i postizali očekivane rezultate i doprinosili ostvarivanju funkcija i odgovornosti Centralne banke.

7. Nastaviće da, u skladu sa standardima transparentnosti, obezbijedi pravovremene, pouzdane i relevantne informacije iz svoje nadležnosti svim relevantnim subjektima. Posebno će raditi na podizanju nivoa ekonomskog znanja u društvu, kao i boljeg razumijevanja značaja finansijske stabilnosti i sigurnosti bankarskog sistema po cijelo društvo.

8. U cilju očuvanja i zadržavanja istorijskog i kulturnog nasljeđa iz oblasti numizmatičkih vrijednosti u Crnoj Gori, nastaviće sa aktivnostima na dopunjavanju zbirke novca, s posebnim naglaskom na kompletiranje kolekcije jedinog crnogorskog novca – perpera.

9. Na adekvatan način razvijaće i ostale oblasti od značaja za ostvarenje ciljeva i izvršavanje funkcija Centralne banke Crne Gore, poput razvoja informacionog sistema, razvijanja međunarodne saradnje, učešća u borbi za sprječavanje ubacivanja falsifikata u legalne tokove i drugo.

10. Svoje funkcionisanje zasnivaće na principima društveno odgovorne organizacije i biti aktivan učesnik u kretanjima savremenog društva.

II. Ova politika objavljuje se na internet stranici Centralne banke Crne Gore.

SAVJET CENTRALNE BANKE CRNE GORE

Na osnovu člana 44 stav 2 tačka 2 Zakona o Centralnoj banci (»Službeni list Crne Gore« br. 40/10 i 46/10), Savjet Centralne banke Crne Gore, na sjednici održanoj 28. novembra 2012. godine, utvrdio je

SMJERNICE ZA OSTVARIVANJE POLITIKE CENTRALNE BANKE CRNE GORE U 2013. GODINI

1. U cilju daljeg podsticanja i očuvanja monetarne i finansijske stabilnosti, a posebno podsticanja i očuvanja stabilnosti bankarskog sistema Centralna banka Crne Gore (u daljem tekstu: CBCG) će:

a. primjenjivati sve raspoložive mjere i instrumente radi daljeg očuvanja monetarne i finansijske stabilnosti;

b. kontinuirano preispitivati politiku obavezne rezerve, kao instrumenta monetarne politike i, po potrebi, vršiti izmjene stopa obavezne rezerve i/ili obuhvata osnovice;

c. kontinuirano analizirati potencijalne rizike i prijetnje po finansijsku stabilnost i u slučaju potrebe raditi na njihovom minimiziranju kroz implementaciju ostalih instrumenata monetarne politike - operacija na otvorenom tržištu, kreditiranje banaka u slučaju redovnih potreba za likvidnošću i ostvarivanju funkcije kreditora u krajnjoj instanci;

d. unapređivati postojeću i razvijati novu statističku osnovu i instrumente za praćenje finansijske stabilnosti sa ciljem adekvatne indentifikacije i procjene potencijalnih rizika u oblastima iz nadležnosti CBCG;

e. testirati plan aktivnosti Centralne banke u slučaju vanrednih okolnosti („Contingency plan“) i inicirati da se i u okviru Savjeta za finansijsku stabilnost kontinuirano sagledava efikasnost rješenja iz nacionalnog plana za djelovanje u vanrednim okolnostima;

f. unaprjeđivati mehanizme za očuvanje finansijske stabilnosti, tj. mehanizme za djelovanje u uslovima potencijalne sistemske krize, sprovoditi stresna testiranja i na bazi dobijenih rezultata preduzimati adekvatne mjere sa ciljem preventivnog djelovanja, odnosno minimiziranja negativnih posljedica u slučaju pojave krize;

g. analizirati makroekonomska kretanja u zemlji i uticaje iz okruženja, posebno na finansijsku stabilnost u Crnoj Gori i, u zavisnosti od ocjene stanja, preduzimati odgovarajuće mjere iz svoje nadležnosti i davati preporuke za preduzimanje mjera čija primjena nije u nadležnosti CBCG u skladu sa ovlašćenjima utvrđenim Zakonom o CBCG i Zakonom o Savjetu za finansijsku stabilnost;

h. pratiti i analizirati stanje u svim segmentima finansijskog sistema, radi blagovremenog utvrđivanja svih potencijalnih uzroka nestabilnosti i sposobnosti sistema da ih apsorbuje;

i. intenzivno sarađivati sa ostalim regulatorima finansijskog sistema u domenu odgovornosti za stabilnost finansijskog sistema, u skladu sa Zakonom o Savjetu za finansijsku stabilnost, kao i sa relevantnim inostranim regulatorima i drugim institucijama, iz domena finansijske stabilnosti;

j. kontinuirano analizirati kretanje inflacije, vršiti njeno prognoziranje i doprinositi postizanju i održavanju stabilnosti cijena;

k. pratiti platnobilansna kretanja i, po potrebi, u skladu sa zakonskim ovlašćenjima, preduzimati odgovarajuće mjere ili davati preporuke za preduzimanje mjera koje nijesu u nadležnosti CBCG;

l. radi očuvanja stabilnosti bankarskog sistema, kao ključnog elementa finansijskog sektora za očuvanje finansijske stabilnosti, CBCG će:

- u saradnji sa Svjetskom bankom i Vladom raditi na razvijanju i implementaciji modela restrukturiranja loših kredita;
- nastaviti sa unaprjeđenjem regularnog okvira za banke kroz harmonizaciju propisa sa pravnim tekovinama Evropske unije u procesu predpristupnih pregovora, kao i usklađivanjem sa uslovima poslovanja na međunarodnom finansijskom tržištu kroz primjenu Bazelskih standarda;
- unaprijediti sistem praćenja poslovanja banaka u skladu sa savremenim tendencijama u sferi supervizije kroz razvijanje sveobuhvatnog sistema izvještavanja prema CBCG i prateće baze podataka sa indikatorima propisanim Bazelom III;
- kontinuirano unaprjeđivati proces stresnog testiranja banaka radi blagovremenog uvrđivanja potreba za dodatnim kapitalom i likvidnim sredstvima banaka;
- nastaviti sa politikom opreznog licenciranja, odnosno davanja odobrenja novim akcionarima za ulazak u postojeći bankarski sistem, polazeći od zaštite interesa deponenata i povjerilaca banaka;
- raditi na unapređenju procesa upravljanja rizicima u bankama i procesa supervizije zasnovanog na rizicima;
- razvijati sisteme koji će uticati na jačanje transparentnosti i tržišne discipline, kroz sveobuhvatnu i kontinuiranu razmjenu podataka između banaka i ostalih učesnika na tržištu;
- promovisati jačanje korporativnog upravljanja u bankama;
- jačati mehanizme i procedure neophodne za uspješnu implementaciju procesa sprječavanja pranja novca i finansiranja terorizma;
- intenzivno pratiti kretanja na eksternim finansijskim tržištima sa posebnim akcentom na volatilnosti koje mogu imati negativne reperkusije na bankarski sektor u Crnoj Gori sa svrhom preventivnog djelovanja i kreiranja sistema kapitalne zaštite sistema u odnosu na spoljne šokove;
- razvijati saradnju sa drugim supervizorima u zemlji, sa ciljem sinhronizovanja supervizorskih aktivnosti;
- pratiti i implementirati unapređenja na planu međunarodnih multilateralnih dogovora i usvojenih konvencija u oblasti bankarske industrije.

2. U cilju pružanja podrške Vladi Crne Gore u ostvarivanju ekonomske politike CBCG će, u mjeri u kojoj to neće dovesti u pitanje ostvarivanje ciljeva i ustavnih odgovornosti Centralne banke Crne Gore i ugrožavanje nezavisnosti:

a. davati Vladi Crne Gore preporuke za vođenje ekonomske politike na način da svojim preporukama, mjerama i instrumentima doprinosi privrednom oporavku i povećanju zaposlenosti u funkciji održavanja finansijske stabilnosti;

b. učestvovati u radu na kreiranju sistemskih rešenja u cilju smanjenja nelikvidnosti privrednog sektora, podsticanju kreditne aktivnosti banaka u mjeri koja neće značiti prekomjerno preuzimanje rizika i ugrožavanje stabilnosti bankarskog sistema;

c. pratiti i analizirati makroekonomska kretanja u Crnoj Gori, drugim privredama u tranziciji, Evropskoj uniji i na globalnom nivou, kao i projekcije kretanja ključnih makroekonomskih varijabli od strane relevantnih međunarodnih institucija, sa ciljem izrade prognoza makroekonomska kretanja na nivou Crne Gore;

d. kontinuirano razvijati makroekonomski model crnogorske privrede za prognoziranje makroekonomskih kretanja i analizu efikasnosti instrumenata monetarne politike, samostalno ili u saradnji sa drugim institucijama u sistemu;

e. redovno prikupljati, obrađivati i publikovati statističke podatke iz domena monetarne i platnobilansne statistike, kao i druge podatke za koje je proizvođač statistike CBCG, a koji predstavljaju značajne inpute za utvrđivanje ekonomske politike;

f. publikovati tematske radne studije, monografije i druge publikacije koje će se baviti aktuelnim makroekonomskim i finansijskim problemima.

3. U cilju održavanja i unapređivanja sigurnog i efikasnog platnog prometa, CBCG će:

a. kontinuirano raditi na održavanju stabilnog i efikasnog funkcionisanja platnog sistema Centralne banke za izvršavanje međubankarskih transfera sredstava, kao osnovne infrastrukture platnog prometa u Crnoj Gori i njegovom daljem unapređenju kroz implementaciju međunarodnih standarda, principa i najbolje prakse funkcionisanja savremenih platnih sistema i platnog prometa uopšte;

b. nastaviti sa kvalitetnim i efikasnim obavljanjem usluga platnog prometa u zemlji, kako za postojeće tako i za nove klijente Centralne banke;

c. kvalitetno i efikasno obavljati poslove depozitara i bankara državnih organa i organizacija kroz kontinuirano unapređivanje saradnje i usklađivanje regulatornog okvira sa promjenama uslova poslovanja i tržišnih uslova, radeći na tehničkom osavremenjivanju obavljanja ovih poslova, a posebno poslova fiskalnog agenta u vezi sa hartijama od vrijednosti koje emituje Crna Gora;

d. razvijati postojeće i uspostavljati nove korespodentske odnose sa stranim centralnim i komercijalnim bankama i drugim međunarodnim finansijskim institucijama i organizacijama;

e. Unapređivati regulatorni okvir platnog prometa kroz usklađivanje sa regulativom Evropske Unije, sa posebnim akcentom na pripremi novog zakona i podzakonskih akata;

f. pratiti međunarodne  standarde, principe i najbolju praksu savremenih platnih sistema i platnog prometa uopšte i raditi na njihovoj implementaciji;

g. kontinuirano unapređivati kvalitet saradnje sa BIS-om, MMF-om, Svjetskom bankom i drugim međunarodnim finansijskim institucijama iz nadležnosti izvršavanja finansijskih  transakcija;

h. vršiti efikasnu kontrolu obavljanja platnog prometa u cilju obezbjeđenja pružanja platnih usluga u skladu sa pozitivnim propisima;

i. unapređivati funkcionalni model prinudne naplate koju Centralna banka vrši u skladu sa odredbama Zakona o izvršenju i obezbjeđenju;

j. sprovoditi nadgledanje (oversight) platnih sistema, u cilju prevencije sistemskog rizika u platnom sistemu i njegovog uticaja na stabilnost finansijskog sisitema u cjelini. U tom smislu, primjenom metodologije koja se bazira na međunarodnim standardima, vršiti ocjenu usaglašenosti rada platnog sistema sa osnovnim principima za funkcionisanje platnih sistema, kao i sprovoditi proces izveštavanja o preduzetim aktivnostima i naloženim mjerama;

k. nastaviti sa aktivnostima na infrastrukturnom opremanju i migraciji  komponenti informacionog sistema vezanog za platni sistem CBCG na rezervnu („Backup“) lokaciju u cilju povećanja sigurnosti funkcionisanja platnog prometa;

4. U cilju daljeg unapređivanja institucionalnih i drugih preduslova vezanih za upravljanje međunarodnim rezervama, CBCG će:

a. voditi obazrivu i opreznu politiku investiranja sredstava međunarodnih rezervi dajući prioritet sigurnosti plasmana, kroz investiranje sredstava u sigurne instrumente, kao što su kratkoročni depoziti kod centralnih banaka najrazvijenih zemalja i prvoklasnih poslovnih banaka i u hartije od vrijednosti odgovarajućeg rejtinga, sigurnosti i likvidnosti;

b. nastojati da, u uslovima ekstremno niskih kamatnih stopa na međunarodnom finansijskom tržištu i nepovoljnih stopa prinosa na prvoklasne hartije od vrijednosti, ostvari što povoljnije plasiranje raspoloživih sredstava i pri tome obezbijedi punu sigurnost investiranja i uspješno upravljanje svim vrstama rizika;

c. se u skladu sa tržišnim uslovima i principima investiranja (sigurnost, likvidnost, profitabilnost) angažovati na planu repozicioniranja postojećih finansijskih instrumentata u portfoliu i unapređivanju već usvojenih tehnika u upravljanju sredstvima i rizicima međunarodnih rezervi, a sa ciljem uspješnog uravnoteženja rizika ulaganja i ostvarenog prinosa;

d. kontinuirano pratiti kretanja i analizirati mogućnosti investiranja sredstava u nove finansijske instrumente i vršiti diverzifikaciju ulaganja, polazeći prevashodno od principa likvidnosti i sigurnosti, radi ostvarenja profitabilnosti;

e. aktivno pratiti situaciju na međunarodnom finansijskom tržištu i blagovremeno prilagođavati politiku ulaganja sredstava kretanjima na tom tržištu.

5. Nastavljajući aktivno učešće u postupku pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji, a uvažavajući obaveze koje Crna Gora preuzela dobijanjem statusa »zemlje kandidata« i preporuke objavljene od strane Evropske komisije, CBCG će:

a. nastaviti aktivnosti na harmonizaciji zakonodavstva sa pravnim tekovinama EU u oblasti bankarskog sektora, platnog prometa, monetarne politike i statistike i ostalih oblasti iz nadležnosti CBCG;

b. učestvovati u radnim i pregovaračkim strukturama određujući predstavnike CBCG za članove pregovaračkog tima i radnih grupa za pripremu pregovora o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji;

c. kroz učešće u „screening“ procesu za pregovaračka poglavlja iz nadležnosti CBCG dati puni doprinos analizi stepena usklađenosti domaćeg zakonodavstva sa zakonodavstvom EU;

d. učestovati u izradi PEP-a (Predpristupnog ekonomskog programa), Izvještaja o napretku i ostalih dokumenata koji proizilaze iz procesa evropskih integracija;

e. nastaviti aktivnosti na institucionalnoj izgradnji čime se postepeno stvaraju uslovi za buduće nesmetano funkcionisanje CBCG u okviru ESCB (Evropski sistem centralnih banaka) i ECB-a (Evropska centralna banka);

f. unaprijediti postojeću i uspostaviti nove vidove saradnje sa predstavnicima centralnih banaka članica EU, kao i sa predstavnicima ECB i drugih institucija EU, kroz planiranje tehničke pomoći i studijskih posjeta;

g. unaprijediti komunikacionu strategiju na temu evropskih integracija putem izrade radnih studija i drugih publikacija u kojima će se predstaviti specifični aspekti pristupanja EU;

h. učestvovati u pripremi i implementaciji projekata koji se finansiraju iz fondova EU;

i. nastaviti aktivnosti na realizaciji obaveza definisanih Sporazumom o stabilizaciji i pridruživanju, Nacionalnim programom za integracije i Akcionim planovima.

6. U cilju daljeg profesionalnog razvoja zaposlenih i održavanja adekvatne strukture ljudskih resursa sposobnih za sprovođenje definisane politike, funkcija i odgovornosti Centralne banke, promjena uslovljenih procesom evropskih integracija i drugih promjena u poslovnom okruženju, Centralna banka će:

a. nastojati da stalno ima kvalifikovane, obučene i visoko motivisane zaposlene sa znanjima koja odgovaraju radnom mjestu na kome rade;

b. stimulisati zaposlene na stalno usavršavanje postojećih znanja,  naročito u oblastima monetarne politike i finansijske stabilnosti, makroprudencione regulative, upravljanja rizicima, znanja potrebnih za implementaciju međunarodnih standarda, EU direktiva i dobre bankarske prakse, kao i drugih stručnih znanja i vještina neophodnih za realizaciju radnih procesa u Centralnoj banci;

c. razvijati mehanizme za unapređenje motivacije zaposlenih i dalje afirmisati sistem nagrađivanja zaposlenih u skladu sa postignutim rezultatima;

d. promovisati zaposlene koji redovno postižu najbolje radne rezultate;

e. regrutovati, kad za to postoji potreba, pripravnike, volontere i druge kategorije izvršilaca za realizaciju radnih procesa;

f. posvetiti posebnu pažnju usavršavanju pripravnika i zaposlenih sa  kraćim radnim iskustvom u Centralnoj banci, usavršavanju deficitarnih kadrova, kao i stalnom unapređenju i inovaciji znanja svih zaposlenih.

7. CBCG će u skladu sa standardima transparentnosti: 

a. blagovremeno, kontinuirano i pouzdano informisati domaću i međunarodnu javnost o svim aspektima poslovanja i ostvarivanja svojih ustavnih i zakonskih odgovornosti, na način koji je razumljiv najširoj javnosti;

b. promovisati podizanje relevantnog nivoa ekonomskog znanja u društvu, kako bi se doprinijelo boljem razumijevanju centralnog bankarstva, finansijskog sistema i finansijske stabilnosti uopšte;

c. nastaviti blagovremeno informisanje javnosti putem saopštenja za javnost, web stranice CBCG, organizovanja pres konferencija, a po potrebi i putem intervjua, gostovanja u sredstvima javnog informisanja, i dr.;

d. posebnu pažnju pokloniti informisanju zaposlenih.

8. U cilju očuvanja i  valorizacije istorijskog i kulturnog nasljeđa iz oblasti numizmatičkih vrijednosti u Crnoj Gori, CBCG će:

a. intenzivirati aktivnosti na prikupljanju i dopunjavanju zbirke novca, s posebnim naglaskom na kompletiranje kolekcije jedinog crnogorskog novca – perpera;

b. stručno prezentovati numizmatičke vrijednosti domaćoj i inostranoj javnosti;

c. promovisati Muzej novca u instituciju od opšteg značaja za edukovanje široke stručne i laičke javnosti i promovisanje uloge i značaja CBCG u finansijskom sistemu Crne Gore,  eurizaciji, bankarstvu i finansijskoj stabilnosti i posebno programima finansijske edukacije, prije svega, djece i mladih školskog uzrasta promovisati značaj štednje.

9. Kao podršku za realizaciju navedenih ciljeva u ostalim oblastima, CBCG će:

a. raditi na unapređivanju informacionog sistema i obezbjeđivanja adekvatnog nivoa njegove raspoloživosti i sigurnosti, a naročito na unaprjeđivanju ICT infrastrukture koja je namijenjena kao podrška za rad platnom sistemu (RTGS i DNS), Glavnom bankarskom sistemu (GBS), sistemu Prinudne naplate (SPN), kao i ostalim sistemskim servisima internih i eksternih korisnika (SIS);

b. raditi na usklađivanju sa međunarodnim standardima, naročito sa standardom za upravljanje bezbjednošću informacija ISO/IEC 27001:2005;

c. u cilju razvijanja i unapređenja saradnje sa međunarodnim finansijskim institucijama i organizacijama, centralnim bankama drugih zemalja i regulatornim tijelima, CBCG će:

- Nastaviti saradnju sa Međunarodnim monetarnim fondom (MMF) i članicama grupacije Svjetske banke, naročito u dijelu razmjene informacija, korišćenja tehničke pomoći, organizovanja misija njihovih eksperata i stvaranja uslova za eventualno korišćenje finansijske podrške;
- Unapređivati saradnju sa ostalim međunarodnim finansijskim i drugim organizacijama kroz uspostavljanje neposrednog kontakta, učešće u radu radnih tijela i skupština međunarodnih organizacija, kao i praćenja i organizovanja međunarodnih konferencija i seminara;
- Razvijati saradnju sa drugim centralnim bankama i finansijskim regulatornim tijelima kroz realizaciju potpisanih sporazuma, posebno u oblasti supervizije banaka, kao i predlaganje novih oblika saradnje i uspostavljanje strateških partnerstava;
- afirmisati aktivno učešće zvaničnika CBCG na sastancima međunarodnih organizacija, forumima, seminarima i konferencijama.

d. sa ciljem blagovremenog i adekvatnog servisiranja potreba banaka i drugih klijenata za gotovim novcem u unutrašnjem platnom prometu, kao i zaštite eura od falsifikovanja, Centralna banka će:

- Kontinuirano sagledavati i planirati potrebe za gotovim novcem, sa aspekta obezbjeđenja optimalne količine i strukture opticajnih novčanica i kovanog novca;
- blagovremeno inicirati unošenje potrebnih količina i apoenske strukture novčanica i kovanog novca iz korespondentske banke u inostranstvu, odnosno iznošenje viška gotovine u inostranstvo, u cilju optimizacije troškova držanja gotovine u trezoru;
- intenzivirati već uspostavljenu saradnju sa relevantnim inostranim subjektima angažovanim na planu zaštite eura od falsifikovanja – ECB, EK-OLAF, Evropski centar za tehničku i naučnu saradnju-ETSC, kao i sa domaćim državnim organima  - Vrhovnim državnim tužilaštvom i Upravom policije;
- Intenzivirati saradnju sa svim rukovaocima gotovinom u Crnoj Gori, u cilju obezbjeđenja potpune primjene donešene regulative iz oblasti zaštite eura od falsifikovanja, usklađene sa tekovinom EU;
- obezbijediti potreban ambijent i neophodnu infrastrukturu za puno djelovanje novoosnovanih centara na planu zaštite eura od falsifikovanja - Nacionalni centar za borbu protiv falsifikovanja, Nacionalni centar za analizu novčanica i Nacionalni centar za analizu kovanog novca.

e. nastaviti sa aktivnostima u  oblasti upravljanja rizicima u CBCG, kroz razvijanje  i nadgledanja sistema internih kontrola i sistema upravljanja operativnim rizikom i rizikom reputacije;

f. raditi na izradi Plana kontinuiteta poslovanja Banke za upravljanje u vanrednim okolnostima.

10. U svom poslovanju CBCG će se voditi principima društveno odgovorne organizacije, kako prema zaposlenima, tako i prema sredstvima kojima raspolaže i biće aktivan učesnik razvoja savremenog društva. U tom cilju, CBCG će:

a. svoje poslovanje bazirati na univerzalnim principima zaštite ljudskih i radnih prava, očuvanja životne sredine i razvoja civilnog društva;

b. nastaviti da u skladu sa finansijskim mogućnostima, izdvaja dio svog prihoda radi uključivanja u humanitarne akcije i podršku razvoju kulturnih, istorijskih i drugih vrijednosti društva;

c. nastojati da afirmiše deset principa globalnog dogovora Ujedinjenih nacija u svom poslovanju;

d. doprinositi jačanju civilnog društva kroz javno učešće u brojnim društvenim i socijalnim aktivnostima;

e. doprinositi razvoju obrazovnog sistema kroz učešće predstavnika CBCG kao gostujućih predavača u obrazovnim institucijama, nagrađivanjem najboljih đaka, diplomiranih studenata, magistranata i doktoranata i na druge načine od zajedničkog interesa CBCG i obrazovnih institucija.

11. Ove smjernice objavljuje se na internet stranici CBCG.

SAVJET CENTRALNE BANKE CRNE GORE

                                                                                                                              .