Politika Centralne banke za 2007. godinu

Na osnovu člana 17 stav 1 tačka 1 Zakona o Centralnoj banci (»Sl. list RCG« br. 52/00 i br. 47/01), Savjet Centralne banke Crne Gore je, na sjednici održanoj 27. decembra 2006. godine, utvrdio:

POLITIKU CENTRALNE BANKE U 2007. GODINI 

Polazeći od dostignuća u oblasti razvoja bankarskog sistema, finansijske stabilnosti i primjene međunarodnih standarda, Centralna banka Crne Gore će u 2007. godini realizovati sljedeće ciljeve:

1. održavanje postignute stabilnosti bankarskog sektora i postepene implementacije principa i standarda Bazela II, sa ciljem dodatnog unaprijeđenja upravljanja svim rizicima u crnogorskom bankarskom sistemu i daljeg razvoja tržišne discipline;

2. kontinuirano praćenje, analiziranje i istraživanje stanja u finansijskom i ostalim dijelovima ekonomskog sistema, u funkciji predlaganja efikasnih mjera za održavanje finansijske stabilnosti i davanja preporuka za podsticanje ekonomskog razvoja;

3. održavanje efikasnog i stabilnog platnog prometa u zemlji i njegov dalji razvoj;

4. vođenje aktivne politike obavezne rezerve u cilju kontrolisanja kreditne ekspanzije i uticanja na likvidnost bankarskog sistema;

5. unaprijeđenje kvaliteta postojećih usluga, uspostavljanje i obavljanje novih poslova bankara, savjetnika i fiskalnog zastupnika organa i organizacija Republike Crne Gore, kao i unaprijeđenje upravljanja novčanim sredstvima rezervi;

6. unaprijeđenje saradnje sa međunarodnim finansijskim institucijama, međunarodnim finansijskim organizacijama i centralnim bankama;

7. kontinuirano usavršavanje kadrovske osposobljenosti i tehničke opremljenosti Centralne banke;

8. vršenje analiza javnog mnijenja i podizanje nivoa informisanosti o aktivnostima Centralne banke, i njenoj afirmaciji kao nezavisne institucije usmjerene ka napretku privrede i društva.

1. U cilju održavanja postignute stabilnosti bankarskog sektora i postepene implementacije principa i standarda Bazela II, a u funkciji dodatnog unaprijeđenja upravljanja svim rizicima u crnogorskom bankarskom sistemu i daljeg razvoja tržišne discipline,  Centralna banka će aktivnosti posebno usmjeriti na:

• a) unaprijeđenje institucionalnog regulatornog okvira preko izrade prijedloga novog Zakona o bankama i odgovarajuće podzakonske regulative, sa ciljem: obezbjeđenja zakonskih pretpostavki za širenje bankarskog tržišta; unaprijeđenja i razvoja rješenja iz oblasti regulacije i supervizije banke; stvaranja pravnog okvira za postepenu tranziciju ka Bazelu II;
• b) kontinuirani razvoj praćenja i sagledavanja rizika kojima su banke izložene u svom poslovanju, uz reorganizaciju Sektora za kontrolu banaka;
• c) dalji razvoj tržišne discipline kroz razmjenu i objavljivanje podataka o poslovanju banaka u cilju jačanja upravljanja rizicima i inteziviranja primjene principa tržišne discipline;
• d) licenciranje novih banaka i filijala stranih banaka, izdavanje odobrenja odnosno saglasnosti koje će obezbjediti jačanje korporativne kulture, konkurentnosti i preventivnu zaštitu deponenata, stavljanjem akcenta na poslovnu reputaciju i kvalitet potencijalnih akcionara banaka;
• e) daljem jačanju korporativnog upravljanja, sistema interne kontrole i interne revizije u bankama.

2. U cilju kontinuiranog praćenja, analiziranja i istraživanja stanja u realnom, finansijskom i ostalim dijelovima ekonomskog sistema, koji su u funkciji donošenja efikasnih mjera za održavanje finansijske stabilnosti i davanja preporuka za podsticanje ekonomskog razvoja, Centralna banka će:

• a) aktivno učestovati i podržavati programe strateškog razvoja i mjere ekonomske politike i drugih politika koje će doprinijeti poboljšanju standarda stanovnika Crne Gore i njezinom približavanju Evropskoj uniji i evro-atlanskim integracijama.
• b) pratiti makroekonomska kretanja u Republici, prikupljati relevante statističke podatke i sprovoditi redovne ekonomske i ekonometrijske analize u monetarnoj, finansijskoj, fiskalnoj, realnoj sferi, kao i u domenu međunarodnih ekonomskih odnosa;
• c) posebno analizirati mogućnosti za održavanje makroekonomske stabilnosti i ispunjenje mastrihtskih kriterijuma i kreiranje stimulativnog poslovnog ambijenta;
• d) shodno obavezama iz Zakona o tekućim i kapitalnim poslovima s inostranstvom, pratiti kretanja u platnom bilansu Republike i po potrebi predlagati korektivne mjere;
• e) pratiti i analizirati međunarodna iskustva u funkciji sagledavanja mogućnosti i efikasnosti primjene mjera ekonomske i monetarne politike, a naročito zemalja iz regiona jugoistočne Evrope, zemalja koje su uspješno okončale proces pristupanja Evropskoj uniji, kao i dolarizovanih zemalja;
• f) korišćenjem makroekonomskog modela za Crnu Goru i izradom studija analizirati uticaj postojećih instrumenata monetarne i ekonomske politike, kao i mogućnost razvoja i primjene novih instrumenata u uslovima eurizacije;
• g) učestvovati u izradi novih i izmjeni postojećih zakonskih propisa u funkciji unaprijeđenja poslovnog okruženja i kreiranja stimulativnog ambijenta za privlačenje novih investicija;
• h) raditi na unaprijeđenju postojećih i uvođenju novih izvještaja, a prije svega Izvještaja o finansijskoj stabilnosti;
• i) organizovati prikupljanje podataka za potrebe kreiranja i publikovanja monetarne i platnobilansne statistike;
• j) sagledavati i ukazivati na nedostatke u postojećoj statističkoj, metodološkoj i institucionalnoj osnovi za vođenje ekonomske politike i davati preporuke za njihovo prevazilaženje.

3. U cilju održavanja efikasnog i stabilnog platnog prometa u zemlji, i njegovog daljeg razvoja, Centralna banka će raditi na:

• a) zaokruženju regulatornog okvira za novi platni sistem preko izrade prijedloga Zakona o platnom prometu u zemlji i podzakonske regulative u skladu sa Zakonom;
• b) kontinuiranom unaprijeđenju stabilnosti i efikasnosti funkcionisanja međubankarskog platnog sistema, kao i njegovom daljem razvoju u skladu sa međunarodnim preporukama relevantnih međunarodnih organizacija, a prije svega programa FSAP Svjetske banke i Međunarodnog monetarnog fonda kao i iskustvima stečenim u praksi. U ovom domenu Centralna banka će buduće aktivnosti usmjeriti na održavanje  i postizanje još većeg stepena sigurnosti funkcionisanja međubankarskog platnog sistema, kao osnovne infrastrukture domaćeg platnog sistema. Na taj način će se operativni rizik, koji je latentno prisutan i karakterističan za platne sisteme, svesti na najmanju moguću mjeru;
• c) razvoju projekta nacionalnog kliring centra platnih kartica;
• d) razvoju i implementaciji novog informacionog sistema za sprovođenje prinudne naplate, kojim će se na osnovu dosadašnjih iskustava, izvršiti dalja funkcionalna unaprijeđenja i uvesti visok stepen automatizacije, i postići maksimalna stabilnost i efikasnost u izvršenju prinudne naplate;
• e) efikasnom obavljanju platnog prometa u zemlji za klijente Centralne banke.

4. U cilju daljeg unapređivanja institucionalnih i drugih preduslova vezanih za praćenje likvidnosti bankarskog sistema i upravljanje deviznim rezervama Republike, Centralna banka će:

• a) kontinuirano analizirati i unapredjivati postojeću politika obavezne rezerve, uz postepeno prilagođavanje preporukama i standardima obavezne rezerve koji se primjenjuju u Euro zoni;
• b) pratiti i analizirati međunarodna iskustva i u skladu sa njima vršiti  prilagođavanje regulative kojom se definiše vrsta i nivo  kredita za održavanje dnevne likvidnosti, kolateral, kamatne stope i drugi uslovi pod kojima Centralna banka odobrava kredite bankama;
• c) upravljati deviznim rezervama Republike, u zemlji i inostranstvu uz poštovanje principa sigurnosti, likvidnosti i profitabilnosti;
• d) raditi na uvođenju novih instrumenata i tehnika u cilju što efikasnijeg upravljanja sredstvima deviznih rezervi;
• e) dalje unaprijeđivati tehnike upravljanja rizicima pri investiranju sredstava deviznih rezervi;
• f) unaprijeđivati obavljanje platnog prometa sa inostranstvom;
• g) obezbjeđivati potrebne količine i apoenske strukture novčanica i kovanog novca u eurima za potrebe banaka i finansijskih institucija.

5. U cilju kontinuiranog unaprijeđenja kvaliteta postojećih usluga, uspostavljanja i obavljanja novih poslova bankara (depozitara) i fiskalnog zastupnika organa i organizacija Republike Crne Gore, Centralna banka će:

• a) efikasno pratiti, transferisati i obračunavati kamate na sredstva Budžeta, Fonda za zaštitu depozita i ostalih organa i organizacija Republike, koja su položena kao depozit kod Centralne banke;
• b) obavljati odgovarajuće transakcije u odnosima sa MMF-om, Svjetskom bankom i drugim međunarodnim finansijskim institucijama; 
• c) realizovati obavljanje procesa aukcije državnih zapisa Vlade Republike Crne Gore daljim unaprijeđenjem metoda i tehnika;
• d) davati podrške svim mjerama i aktivnostima koje doprinose smanjenju budžetskog deficita;
• e) za potrebe organa i organizacija Republike obezbjeđivati  efikasni platni promet sa inostranstvom;
• f) raditi na aktivnostima unaprijeđenja postojećih i uspostavljanju novih korespodentskih odnosa sa stranim bankama i bankarskim institucijama, kao i na unaprijeđenju upravljanja novčanim sredstvima.

6. Sa ciljem daljeg unaprijeđivanja saradnje sa međunarodnim finansijskim institucijama, imajući u vidu očekivano punopravno članstvo Republike Crne Gore u istima, kroz obavljanje funkcije fiskalnog agenta i depozitara kao i saradnju sa drugim međunarodnim finansijskim organizacijama i centralnim bankama, Centralna banka će:

• a) razvijati saradnju sa Međunarodnim Monetarnim Fondom (MMF), kroz: obavljanje funkcije fiskalnog agenta Republike Crne Gore u MMF-u, stvaranje uslova za obavljanje svih poslova i finansijskih transakcija sa MMF-om u ime Republike Crne Gore, stvaranje uslova za obavljanje funkcije depozitara novčanih sredstava MMF-a, kao i kroz obavljanje funkcije Guvernera u MMF-u;
• b) dalje unaprijeđivati saradnju sa Međunarodnim Monetarnim Fondom kroz ispunjenje obaveza, shodno nadležnostima Centralne banke, koje su uslov za korišćenje finansijske podrške Fonda;
• c) razvijati saranju sa Međunarodnim Monetarnim Fondom  kroz pripremu stavova i mišljenja o budućim programima međusobne saradnje, kao i  neposrednim učešćem Guvernera Centralne banke na Godišnjim sastancima Borda Guvernera;
• d) ostvarivati saradnju sa Svjetskom Bankom obavljanjem funkcije depozitara novčanih sredstava Banke, Korporacije, Udruženja i Agencije i ispunjenjem obaveza koje su uslov  za korišćenje finansijske podrške Svjetske Banke u okviru aktuelnih aranžmana;
• e) aktivno učestvovati u procesu pridruživanja Evropskoj uniji, shodno nadležnostima Centralne banke, realizacijom saradnje sa Evropskom Komisijom i iniciranjem novih vidova saradnje sa organima Evropske Unije, a prije svega sa Evropskom Centralnom Bankom;
• f) unaprijeđivati i inicirati saradnju sa drugim međunarodnim finansijskim i drugim organizacijama od interesa za Centralnu banku, kroz: uspostavljanje neposrednog kontakta, prikupljanje informacija i praćenje aktivnosti ovih organizacija, učešće u radu radnih tijela i skupština, kao i organizovanje međunarodnih konferencija;
• g) razvijati saradnju sa drugim centralnim bankama: unaprijeđivanjem već uspostavljene saradnje kroz prikupljanje informacija, praćenje i unaprijeđenje realizacije postignutih sporazuma i predlaganje novih oblika saradnje, kao i  iniciranje saradnje sa drugim centralnim bankama;
• h) preduzimati sve druge aktivnosti koje će dovesti do dalje afirmacije Centralne banke na međunarodnom planu. 

7. U funkciji upravljanja ljudskim resursima, Centralna banka će nastaviti sa praksom stvaranja i zapošljavanja stručnog, motivisanog, adekvatno nagrađenog ljudskog kapitala, sposobnog da upravlja stalnim promjenama na putu ka evropskim integracijama. Upravljanje ljudskim kapitalom će biti zasnovano na sljedećim postulatima:

• a) razvoj sistema motivacije i napredovanja zaposlenih u karijeri;
• b) dalja stručna obuka,  obrazovanje i razvoj kompetencija neophodnih za poslovanje Centralne banke, s posebnim akcentom na razvoj  talenata i menadžera;
• c) regrutovanje najboljih mladih stručnjaka koji će raditi u Centralnoj banci;
• d) nagrađivanje kroz sistem upravljanja učinkom;
• e) realizacija projekata usmjerenih ka sticanju znanja iz domena evropskih integracija i primjena međunarodnih standarda u poslovanju;
• f) kontinuirano poboljšanje tehničke osposobljenosti Centralne banke za obavljanje njenih osnovnih funkcija.

8. Nezavisnost Centralne banke nameće obavezu da njena politika bude u skladu sa najvišim standardima transparentnosti. Radi podizanja nivoa informisanosti javnosti o aktivnostima i ulozi Centralne banke, kao i analize stavova javnog mnjenja, Centralna banka će:

• a) unaprijeđivati komunikaciju, kako eksternu tako i internu, sa ukupnom javnošću – partnerima, građanima, zaposlenima u Centralnoj banci, domaćim i stranim medijima, kao i svim ostalim interesnim grupama;
• b) informisati javnost o redovnim aktivnostima Centralne  banke i promovisati stabilnost finansijskog sistema;
• c) edukovati javnost o funkciji i ulozi Centralne banke i povećavati nivo ekonomskog znanja u društvu, u funkciji davanja doprinosa nacionalnoj debati o ekonomskoj politici, koja bi trebala da utiče na bolju percepciju javnosti o značaju finansijske stabilnosti i fiskalne discipline;
• d) redovno ažurirati i unaprijeđivati  web prezentaciju Centralne banke, koja treba sadržati relevantne, precizne i blagovremene informacije.

U skladu sa očekivanjem da će u 2007. godini biti donijet novi zakon o Centralnoj banci Crne Gore, fokus aktivnosti Centralne banke će biti u prilagođavanju funkcionisanja novom Zakonu, odnosno najboljoj međunarodnoj praksi na kojoj je baziran.

SAVJET CENTRALNE BANKE CRNE GORE
  

P.br. 0101- 303/16 - 4 -2006  Predsjednik Savjeta
Podgorica, 27.12.2006.  Ljubiša Krgović, s.r.